duongXua

Người đập áo sông Năng

Truyện ngắn của Dương Bình Nguyên

Nhà bà ngoại hất mặt lên núi. Sáng sớm mây quẩn xuống chuồng khỉ, sương ướt đẫm cả sân trước sân sau. Nhà sàn của bà có bốn mái. Một mái cho chim sẻ kêu xéo xoét mùa thu. Mái kia cho chim bồ câu, chim cu gáy tung hoành ngang dọc. Hai mái còn lại mưa phủ, nắng phơi, rêu mốc tràn thân ngói. Cầu thang nhà bà màu đen xỉn, trông như mấy khúc củi cháy dở, lên bậc cao nhất là phải bỏ dép rửa chân. Ngày thường, bà dậy sớm, mang ống mai đi lấy nước về hâm rửa mặt. Rồi lên rừng chặt cây chuối non về thái bằng con dao phay cũ, nước thép sáng lóa. Bà bảo, cây chuối lành từ củ cho tới ngọn. Thân non đem trộn rau sống cũng được, nấu canh chua cũng ngon mà xào với thịt sóc thì lên hàng đặc sản.

Ngày nghỉ hè, tôi về nhà, bà bảo dọn lại cái cối giã gạo cũ để người giã, người vun chuối cho nhanh nát. Mấy chục năm, đầu chày bóng loáng. Giờ không ai giã gạo nữa, nhưng bà vẫn giữ lại. Cái cối như là di vật cuối cùng của ông ngoại. Sau đận lên rừng lấy thân gỗ pho làm chày, về đục đẽo cái cối, lắp ngai cho bà giã gạo, ông bỏ đi theo làm nứa xuôi bè với người ta. Đi mãi cũng chẳng về. Bà ngoại mấy năm đi tìm không thấy, bà về ngồi nhìn cái cối gạo, chảy nước mắt.

Mẹ tôi đi lấy chồng lúc mới mười bảy. Bố tôi sau khi bán đồ đạc, mấy mẫu ruộng, vài cánh rừng cho người họ khác đem nướng vào chiếu bạc thì nản nản, bỏ đi làm thương lái xuôi về Thái Nguyên, Bắc Giang gì đó. Hai năm sau, tôi chập chững bước lên bậc thang nhà sàn thì có người đàn ông đến, dúi vào tay mấy gói kẹo to tướng. Quả là ăn kẹo ngon thật, cảm giác rất khác lạ so với mấy đấu muỗm mùa gặt của mẹ. Ông ta bảo, bố tôi đã nợ mấy triệu bạc. Mẹ tôi cười nhạt, ông ấy đi lâu lắm rồi, chẳng liên quan gì đến nhà tôi cả. Ông khách không có ý ngại, bảo: “Thì cô cứ đi theo tôi, đến bảo lãnh anh ý về. Anh ý đang bị người ta trói kia kìa”. Mẹ tôi lật đật đi nhưng không lật đật về. Mẹ có xe đưa. Thế là mọi chuyện sạch sẽ và không ồn ào. Bà ngoại mất sạch, may còn cái mụn cháu ngoại. Bà bảo, mày có đi thì tao cho theo luôn. Lúc đấy tôi leo tót lên cây bứa đầu cổng: “Điên à? Không đi đâu”. Tôi ở lại, học hành lớt phớt, tính đi đào quặng, kiếm tiền chứ nghĩ đâu xa vợi như bây giờ. Tôi bảo: “Cháu bỏ học đi làm quặng”. Bà bảo: “Mày thích thì cứ đi. Nhiều ruộng, lắm trâu như bố mày còn chẳng biết đường giữ nữa cái ngữ oắt con như mày. Khôn ngoan không lại với giời đâu”. Tôi vẫn một mực định đi làm quặng. Hôm sau vào núi, nghe tiếng uỳnh một phát, mấy chục mạng người không kịp ngáp, yên lặng nằm lại dưới mấy tấc đất. Tôi mật xanh mật vàng lao về với bà. Bà chép miệng: “Cái ngữ mày không học hành cho tử tế, bám vào ông nhà nước, không chết nhăn răng tao không làm cái giống người”. Tôi không nói gì, xếp lại mấy cuốn vở nhàu nhĩ. Thì học cho mát mặt với đời. Thi khối C, tạm ổn. Bà tôi cười, mép vương dài vệt cốt trầu: “Nó vẽ vượn vào giấy thi thế mà cũng đỗ đại học”.

Từ bấy là xa miên miết. Bả thị thành cuốn lấy biết bao nhiêu đứa nhà quê. Mùa hè năm thứ nhất, tôi mang cả mấy chục bài thơ về nghỉ hè. Thơ chả ăn được. Nhưng nó làm cho cái nhà sàn vui lên hẳn. Đêm đêm rúc rích con trai con gái vui như trẩy hội. Cái xóm này, con trai con gái đi đêm với nhau là chuyện thường tình. Bởi thế mới có những bà già ngồi đập áo bông bên sông, ngóng miên miết về cuối con nước mà nhớ, mà nghĩ vẩn vơ. Biết bao nhiêu đứa con đã sinh ra bên bờ sông này. Chúng không cần có bố. Mẹ chúng tự cắt rốn, nuốt nửa bát cơm chan rượu, vài tháng tuổi địu con đi phát rẫy. Nếu là con trai, lớn lên, mẹ không dạy con trai tán gái nhưng con trai tự biết. Thế nên những buổi tối mùa hè là những buổi tối rúc rích, những tối mùa đông là những tối rù rì, ngồi tẽ ngô hạt, trông cái chõ rượu rồi nắm tay nhau. Hè rúc rích năm thứ nhất, tôi trông rượu thay bà ngoại. Một cô gái tóc mượt và mắt ướt rượt. Cô tên là Tần. Bà ngoại đi uống rượu cúng ma khô bên làng về, khục khặc ho ngoài cổng. Tôi đưa Tần ra cầu thang phía sau. Hôm ấy trăng sao mà đẹp.

Hè năm thứ hai tôi về, nhà có thêm hai con người. Bà ngoại bảo, tao đón nó về đấy. Tần nhìn tôi thản nhiên: “Em mang con về ở với bà cho đỡ vất vả”. Tôi không nói gì, thật ra cũng chẳng nên nghĩ nhiều. Tần thái chuối thay bà ngoại, tôi vẫn giã bằng cái cối cũ rích. Tần nuôi con một mình, tôi thấy mệt mệt, cũng không hỏi chuyện gì. Được một tuần tôi lượn mất. Bà đưa xuôi cầu thang: “Mày là thằng mất dạy”. Tôi bảo: “Tại bà, chứ có liên quan gì đâu”. Bà tát vào mặt tôi: “Đừng về nữa”.

Tôi vẫn cứ về. Mùa hè cuối cùng trước khi bước vào cuộc đời công chức, tôi mang cô gái tôi yêu về nhà. Tần đón tiếp cô như một thượng khách. Cô bảo: “Chị gái anh xinh phết”. Tần bảo: “Cô cậu cứ nghỉ ngơi, đường xa chắc mệt”. Thằng oắt con thò lò mũi xanh giống bố như đúc, leo tót lên cây bứa già cỗi: “Điên à, biến nhanh lên”. Cô gái tôi yêu ngồi cạnh bà ngoại, mắt nhóng lên cái vấn tóc cũ rích và đôi môi nứt nẻ vì trầu thuốc của bà. Bà bảo: “Con yêu thằng Toàn lâu chưa?”. Cô gái cười tươi: “Dạ, cũng nửa năm”. Bà tiếp: “Nó có hứa hẹn gì không?”. “Dạ, sao lại phải hứa hẹn. Cháu yêu anh ấy”. Bà ngoại cười: “Tình là cái chi chi”. Cô gái vẫn chưa dứt cái nhìn về phía những lọn tóc bạc quấn trong làn vải nâu non. Thằng oắt chạy vào lòng cụ, giơ cái tay sưng vù vì bị ong vò vẽ đốt. Bà hốt hoảng đi lấy dầu cao hổ. Còn lại nó với cô gái. “Cháu tên là gì?” - cô làm quen. “Hỏi làm đ. gì?”. Cô khựng lại, rồi cười độ lượng, trẻ con không bố vốn vậy, mười bà mẹ thì đến chín phẩy chín chiều con như chiều vong. “Cháu không được hư nhé, cháu tên là gì nào. Nói đi, cô cho kẹo đây này” - cô giơ ra đám kẹo chocolate bằng đồng xu. Mắt thằng bé sáng rực. Vừa nói nó vừa giật lấy, nhồm nhoàm nhai, nó bảo: “Tên là Giảo”. “Mẹ cháu tên là gì, bố đâu?”. Thằng bé chạy tót vào trong nhà: “Cụ ơi, con mẹ mắt xanh kia là công an, nó hỏi như trên tivi ấy, sợ lắm”. Bà ngoại bạt tai nó: “Hỗn nào, cô ấy là bạn...”. Bà khựng lại, rồi rối rít xoa dầu lên tay thằng bé. Tôi leo lên rẫy. Tần đang làm cỏ mố. Lúa mố mùa này tốt bời bời, cũng theo đó mà lồng vực, cỏ lác rồi thạc dạc mọc tràn lan. Tần bảo: “Lên làm gì, cỏ cứa đứt tay”. Tôi bảo: “Tần không giận chứ?”. Tần cười nhạt: “Phận tôi vậy, giận để thấy đời thêm nhục ra. Tôi thương bà ngoại, chứ cứ như ngữ anh, tôi mang con trôi sông lâu rồi”. Tần vừa làm cỏ mố, vừa tiện tay cắt những đọt thạc dạc non. Kỳ thực thì Tần vẫn rất đẹp, tóc mượt và dài. Tôi bảo: “Tôi thật nông nổi”. Tần cười: “Còn tôi thì ngu, thằng cu Giảo hôm qua nó chửi tôi, sao mà mẹ ngu thế, mẹ đuổi bố con đi để mẹ phải tắm cho con suốt ngày thế này à. Tôi mắng nó, bố mày bị người ta thả trôi sông từ tám đời rồi, đợi cậu mày về tắm cho. Hôm nay anh về, mang ra sông gội cho nó cái đầu cho sạch cứt trâu. Trẻ con, nó chẳng biết gì đâu”. “Tần để nó láo quá, chửi mắng lung tung”. “Giỏ nhà ai quai nhà ấy, tiếng tăm của anh từ bé còn để lại, tôi biết cả mà”. Đã thấy Tần rơm rớm nước mắt. Tôi thôi không nói, nhìn tay Tần đang thoăn thoắt giật cỏ. Tôi len qua những đám cỏ lác. Mùa hè, đứng giữa khoảng thênh thang của núi, của đồi, thấy cái miền tĩnh lặng này thật kỳ diệu.Có lẽ đã từ lâu lắm, từ khi chạy trốn khỏi miền rừng này, tôi mới thấy được chút yên lành của gió và nắng, thấy hương thơm sực nức của hoa ong vàng. Ngày còn trẻ dại, tôi vẫn thường leo lên ngọn đồi này, nhìn thoai thoải sang phía bên kia, thấy những bóng nón lấp lóa nắng đang gập mình cấy lúa trên những mảnh cong vắt của ruộng bậc thang.

Cái vùng đất tưởng như đã thành máu thịt, mọi đường đi lối lại ngỡ như những vết chỉ tay nay thành như mới mẻ, thành lạ lẫm quá chừng. Một cảm giác thật khó tả, khiến mọi ý nghĩ bị đứt quãng và lan man trong những khoảng ký ức mông lung. Luôn luôn là bây giờ và ngày trước, mọi thứ xen cài nhập nhằng. Bỗng nghe tiếng “phựt”, tôi giật bắn mình. Trước mặt tôi không xa, một khoảng đất rộng, hai con rắn hổ chúa đang giương mào, đầu ngóc dựng và mắt thao láo. Chúng đang rình miếng và quần nhau. Một cảm giác lạnh buốt vuốt mạnh nơi sống lưng. Ngày nhỏ, ông ngoại hay kể, những ngày nắng đẹp, răën hổ mang chúa thường quấn đôi trên cỏ, quần nhau tơi bời rồi mỗi con mỗi hướng. Những con cái bụng mang dạ chửa một mình, nuôi con một mình và lột xác vắt vẻo trên cành cây. Không ai biết con đực đi đâu, nhưng đến mùa kết đôi, bằng sự thính nhạy đặc biệt của bản năng, chúng lại dò tìm được tín hiệu và lại quay về với nhau, quây quần và đoàn tụ. Ngày đó nghe biết vậy, nhưng chưa khi nào tôi thôi cái ám ảnh sợ hãi khi nhìn thấy con vật có đôi mắt thao láo và cái lưỡi lướt nhanh như tia chớp, phun trả phì phì và nhất là làn da bóng lưỡng, bắt nắng sáng như gương chiếu. Tất cả đã là nỗi ám ảnh. Bà bảo, ông nhắm rượu với thịt rắn cho nhiều vào để rồi thằng cháu nhìn con rắn hốt hơn hốt cọp... Tôi cứng chân, dường như mọi cảm giác đã tê liệt. Bỗng một con rắn nhướng cái đầu có mào về phía tôi. Có một con dao quắm quăng vèo từ phía sau tới. Con rắn lao theo đường dao. Tần kéo tay tôi chạy thục mạng trở lại: “Anh dại thế, mùa này rắn hổ chúa quấn nhau. Nó dữ lắm đấy. Đánh nó là thần phạt đấy, bà ngoại bảo thế”. Tần nắm tay tôi, vừa thở vừa chạy. Về đến bãi cỏ mố, như quá mệt, Tần vấp phải gốc cây ngăm, ngã nhào về phía trước. Tôi chúi người theo. Khi ấy, mọi thứ đã trở thành sương bay trên đầu, thành gió gọi trên ngọn cây. Để về sau, rất lâu sau, tôi nhận ra rằng, chưa bao giờ mình thoát gọn ra khỏi vòng kiềm tỏa của bản năng. Tần đang ở đây, bầu ngực căng tràn và mắt ướt, môi mọng. Vẫn là Tần của năm năm về trước, hừng hực đấy, mãnh liệt đấy nhưng cũng thật thuần khiết, dịu dàng. Tôi quấn chặt lấy Tần. Chúng tôi đã sống hết mình, mạnh mẽ và trọn vẹn. Trên cỏ. Giữa núi đồi và nắng chiều. Sau tất thảy, Tần vội vã đắp quần áo lên người tôi và rũ lại tóc. Tần bảo: “Anh về đi, tắm cho thằng cu Giảo. Còn cô ấy nữa. Đàn bà, nhục thật”. Tôi cun cút đi xuống, người nhẹ bẫng như bị rút sức. Không vui, chẳng buồn, đầu óc lộn xộn những ý nghĩ vụn vặt. Thằng bé răng sứt và cái tay sưng vù vì ong đốt đang ngồi với bà ngoại. Tôi hỏi: “Phan đâu?”. Bà ngoại ngước mắt lên: “Cô ấy đâu đó, hình như lên đồi”. Tôi gọi: “Giảo, đi tắm”. Thằng oắt mắt tròn mắt dẹt: “Tắm sông á?”. Tôi củng đầu nó: “Tắm sông, cho ông cụ non tồng ngồng một bữa để con gái nó thấy hết giống má nhé”. Thằng oắt khanh khách cười: “Thế chú là bố cháu à?”. Tôi giật mình: “Sao thế?”. “Mẹ cháu bảo, khi nào bố về sẽ cho đi tắm sông”. Tôi lấy túi quần áo ra, tiện tay mang theo cái điện thoại. Quần áo của Phan thơm nồng nàn nước hoa, lây lan sang mớ quần áo của tôi chưa một lần ủi. Bến sông con gái con trai tràn cầu giặt, trâu quẫy khúc dưới, người tắm khúc trên. Vẫn như trước, bình tĩnh đám bà già đập áo bông đem phơi. Họ nhìn tôi, không cười. Tôi cất máy điện thoại vào túi quần, quăng thằng bé xuống sông rồi nhào vào lòng nước mát. Thằng oắt giẫy nước đành đạch, kêu la um sùm. “Chú là bố cháu thật à?” - nó vẫn đeo bám bằng được. Tôi dìm đầu nó xuống nước: “Tập lặn đi, làm rái cá nhé”. Nó nhoi đầu: “Chú đểu lắm, có phải là bố thì bảo một câu”. Tôi nhìn thằng bé, láu lỉnh lắm nhóc con ạ. Nó nhao lên bám cổ tôi sau cái gật đầu. Nó như một phiên bản của tôi cái ngày mặt mũi xanh lét màu chàm ngồi trên cầu thang đợi mẹ đi tìm bố. Cái tiếng “bố” vỡ ra trong cổ họng thằng bé. Và tôi thấy mình như đang trôi đi.

Nhá nhem tối, Tần hấp hoảng đi gọi chúng tôi về. Bỗng nhảy dựng trong túi quần một cái tin nhắn. Là Phan. “Em về trước đây, anh tệ thật”. Tần cõng con trên vai, không nói gì. Tôi ngồi một mình trên phiến đá sát mép sông. Bến giặt áo bông ngập trong ánh chiều đỏ sậm. Sông Năng miệt mài, sông Năng của muôn đời với những bà già ngồi giặt áo màu hoa mận hoa đào. Và những người đàn ông xuôi bè, như tôi, có mấy ai ngoái đầu nhìn lại những đốm tóc phất phơ theo dáng người còm cõi mỗi mùa đi. Tôi quăng cái máy xuống nước, thấy đời mình như những đọt sóng điện thoại, lúc hừng hực no đủ, lúc khánh kiệt xác xơ và cũng có lúc lơ mơ như lúc cái tin của Phan dội đến...

Dương Bình Nguyên

Sapa tuyết trắng xóa

Truyện ngắn của Dương Bình Nguyên

Cô nói: Ngày mai Sapa có tuyết. Thật ra Sapa có tuyết thì cái xứ đó đào lê rụng sạch, chỉ còn trơ lại những cái cành khẳng khiu vươn lên trên triền núi như những đôi tay già.

Sapa có tuyết thì mấy bà già Mông mặt sẽ biến thành ruộng nẻ, mắt bắt vào màu tóc, bơ phờ và buồn như sa mạc trắng. Nhưng một bọn phố nhiều khi hiếu kỳ và trưởng giả, thích tìm những thứ mới lạ hơn, dù tuyết Bắc Kinh, tuyết Ba Lan đã từng khiến thịt da tím tái, từng đói ríu đói rít bao nhiêu mùa đông nằm bẹp trên giường tầng nhai bánh mì đen. Nhưng Sapa nhiệt đới gió mùa mà có tuyết thì cứ ồ à hết lên, giờ lên Sapa rẻ như đi siêu thị ăn hot dog, lại có một lời mời gọi, cái thói trưởng giả đang cố giấu nhưng nó cứ bật ra. Leo lên đó, chụp được vài tấm hình về post lên trang web ảnh, lấy le cho thiên hạ chơi. Anh đi Sapa. Một mình.

Cô đợi anh ở cửa nhà. Cái nhà có những chậu hoa cẩm tú cầu rất lộng lẫy, đặc biệt phản cảm với vẻ xù xì của những cột gỗ vàng óng, bán bánh bán cà phê cho Tây ba lô không hơn một xu không thiếu một xu. Cái nhà đó là của hồi môn bố mẹ cô trước khi leo lên đỉnh núi Hàm Rồng ngồi đã kịp để lại. Khi nào lấy chồng, cô ở hay bán, nó vẫn là một tài sản thực sự. Một tài sản xa lạ với núi đá nhưng có giá với dân thành phố. Cô nhuộm tóc vàng, nói tiếng Kinh lơ lớ nhưng nhắn tin điện thoại như thần buôn thuốc cãi nhau. Anh hôn vội lên má cô gái, thế nào honey, em có ok (ổn) không? Em có ok, nhưng đã dùng hết rồi, tối nay đi mua tiếp. Anh cười nhăn nhở, rửa mặt xì xoạp sau bếp rồi tự lấy cho mình một chiếc bánh sừng bò ăn với bơ và nói, anh sẽ leo lên đỉnh Hàm Rồng, chụp tuyết từ sân mây. Cô bảo, anh cứ đi, đường trơn anh nên đi đôi giày vải này thì hơn. Một đôi giày khổ to, hình như của một thằng Tây ngủ quên không kịp mang đi.

Anh hồn nhiên xỏ đôi giầy không phải của mình, rồi mang cái máy ảnh vật vã trên vai leo núi. Có đi với anh không, honey? Em không có rảnh, anh cứ leo núi mà chụp tuyết, chụp mây, chụp mông mấy đứa con gái mới lớn hay chụp ngực bọn Tây cũng được, miễn sao tối biết đường mò về quán, em nấu cơm chờ. Gái Tây ngực bự, nhưng đầy tàn nhang. Anh lại cười, cái cười nhăn nhở đẹp trai làm bọn gái mới lớn nghĩ rằng hay ho, làm bọn trai mới lớn tức điên vì ghen tỵ và làm cho bọn đàn ông trưởng thành lo sợ vì phải giữ sao cho tim con gái mình không tung ra khỏi lồng ngực khi gặp nó. Còn cái nụ cười đó khiến cô mỗi khi nhớ đến là lên một cơn đau tim nhẹ. Hình như họ đã gặp nhau tám năm. Và cô đã gần bước vào tuổi ba mươi. Anh đi khắp nơi, sang Tây Tạng, đến Afganistan, qua Úc chụp Kanguru, về Bắc Cực chụp chim cánh cụt. Mỗi lần về lại làm loạt bài và ảnh trên các tờ báo in màu. Những tờ báo của một đám dân thành thị ít chữ lắm tiền mà cá 10 ăn 100 rằng, bà con nông dân có cho bổ túc thêm ba tháng văn minh cũng không thể hiểu hoặc có hiểu cũng không thấy gì hay ho ngoài son môi và vú với mông. Từ khi có phim của họ Trương, giang hồ trong giới cầm máy đặt tên anh là Tùy Phong. Và cô chờ anh khi nào ngọn gió tuỳ tiện đó tạt ngược lên cái xứ đá núi với gió với thi thoảng tuyết này. Giang hồ mỗi lần theo Tùy Phong leo lên đây cũng được hả hê xôi chè, gọi quán hoa cẩm tú phản cảm là mẫu đơn lầu.

Tối. Tùy Phong chụp một đống ảnh về, hỉ hả cởi vào cái laptop, honey, ở đây có chỗ nào có wifi không? Cô chưa kịp cập nhật wifi, không hiểu, Sapa cập nhật ăn chơi nhiều, chứ hitech thì chưa cập nhật lắm. Gái bản biết chat, biết nhắn tin, đắt một tí nhưng thế là đủ, cần gì biết wifi. Chán chết, sang năm anh sẽ lắp wifi vào đây, chắc chắn bọn Tây sẽ phát rồ và xếp hàng chờ lượt vào quán nhà mình. Cô nhìn Tùy Phong, ánh lên hy vọng, dù đã rất nhiều lần ngọn gió này hứa tuỳ tiện. Còn hơn anh chẳng hứa gì.

Họ ăn cơm, gió từ các ngọn núi lao xuống, quét thị trấn rùng mình. Nhưng lửa bếp vẫn đỏ, rượu vang vẫn rất thơm và ngoài kia bão tuyết vẫn cứ chạy miên man qua những ngọn lê, ngọn đào, miên man qua những mái nhà Mông bé xíu lưng chừng trời. Honey à, mình đi ngủ đi. Cô không thực sự hiểu từ honey. Nhưng cô thích. Cảm giác là một từ trìu mến. Vâng, đợi em đun nước để anh ngâm chân đã, honey. Cái từ cuối ngượng nghịu. Và anh lại cười. Lửa bảo nụ cười đó nhăn nhở.

Cô lấy khăn bông lau chân cho anh. Cô sợ anh sẽ bị cước vì không quen với trời lạnh buốt. Rồi bếp tắt. Và chăn ấm. Mồ hôi anh rơi xuống ngực cô, nóng bỏng. Anh có yêu em không? Hỏi gì lạ thế, honey? Một cái rướn cuối đến tê tái khắc khoải, như mọi lần, cô không bao giờ được nhận một câu trả lời sòng phẳng cho tương lai của mình.

Nhưng lửa bếp vẫn đỏ, rượu vang vẫn rất thơm và ngoài kia bão tuyết vẫn cứ chạy miên man qua những ngọn lê, ngọn đào, miên man qua những mái nhà Mông bé xíu lưng chừng trời. Honey à, mình đi ngủ đi...

Hết đông qua xuân vào hạ sang thu, rồi tuyết lại kéo về. Lần này anh nghe tin tuyết trên mục dự báo thời tiết. Em phát thanh viên xinh xinh chỉ tay lên Sapa, cũng thuộc bầy đoàn thành phố, khen đó là hiện tượng hiếm thấy và chắc chắn sẽ hút khách du lịch lên cái xứ đá và gió ấy. Anh lại leo mẫu đơn lầu. Honey, em có ok không? Cô đang ngồi đó, bình thản, cho cậu bé tóc vàng ăn sữa. Người đàn ông ngoại quốc đang lúi húi trong quầy bar. Cô mỉm cười, em rất ổn. Khách Tây nườm nượp vào quán của cô thật. Nhưng lửa năm nay không là lửa năm trước. Cô cũng khác cô năm trước. Vì cô không phải là một miếng bánh để dành. Ngọn gió năm nay không tuỳ tiện được nữa rồi. Tuỳ Phong bước ra ngoài thềm. Tuyết phủ tràn lên chân anh. Trắng xoá

Dương Bình Nguyên

Thị trấn bốc cháy

Truyện ngắn của Dương Bình Nguyên

Cuối cùng thì cũng về đến nhà Nguyễn, cái thị trấn với con dốc cắt ngang phố như một cây thập tự. Thị trấn ngày một chuyến xe qua lại, toàn con buôn nhảy xuống bán đủ thứ trên trời dưới biển rồi chiều hì hụi gói túm nilon chạy về xuôi. Nằm lưng chừng những quả đồi, thị trấn của Nguyễn không xa lạ gì so với hình dung của tôi. Gian nhà Nguyễn giờ được quây mặt tiền cho người ta mượn bán hàng khô, những gói bỏng nhuộm phẩm xanh đỏ khiến liên tưởng tới những bông trái cho ngày Tết.

Lũ trẻ con thập thò nhìn Nguyễn, mua những quả bóng bay đầy phẩm rồi thổi phì phẹt, lúc sau đã nhoe nhoét hai bên má màu xanh lẫn với màu hồng. Chúng tôi chui vào nhà. Nhà nhỏ như một chiếc lá rách. Đụng đâu cũng thấy mùi ẩm mốc. Nguyễn bảo, mấy bà cho ở nhờ mà chẳng dọn cho cái nhà. Đàn bà gì mà hôi như cú! Nói rồi cười. Nụ cười của Nguyễn khi không còn cái nhếch mép mỉa mai thường ngày gợi cảm giác xa xưa, bàng bạc.

Thị trấn có một dãy nhà chạy dọc bên đường cái, mùa đông bụi trôi về đỏ những ngọn bàng. Đất này không biết trồng gì, người ta thả hoang cho những bầy dê, bò chạy. Giống như cô gái điếm từng một thời xuân sắc, thị trấn của Nguyễn giờ nằm hiu hắt với những ngọn đồi góa chồng, nham nhở những hố sâu một thời từng mang đến sự hào nhoáng giàu có cho thị trấn. Những hố vàng và từng đoàn người tha nhau đến chui vào lòng đất, mong kiếm một cuộc đổi đời. Nguyễn bảo, giờ về nhà thấy buồn. Ngày trước, lúc tao còn bé, sầm uất lắm. Lúc nào Nguyễn cũng nói về thị trấn ngày nó còn bé, nhưng đó vẫn là một mảnh đất xa mãi không ai tìm lại được. Ngay cả Nguyễn, bằng tất cả tình yêu thương chắt chiu sau năm tháng khó nhọc, giờ thị trấn cũng đã như một miền cỏ hoang. Vậy mà ông già tao bỏ mạng ở đây. Thị trấn này biết bao người tự tử. Vàng mà. Vàng! Thật chả đáng. Nguyễn nói rồi quay đi. Nghe như có tiếng gió rít qua tai. Nguyễn lúc nào cũng buồn. Suốt những buổi chiều ấu thơ Nguyễn ngồi nhìn ra đường, khóc trong bóng tối xuống dần. Nguyễn lớn lên với ông nội. Ông nội mất, nó bỏ ra thành phố. Đời Nguyễn buồn như chén rượu nhạt. Khóc mãi mà nước mắt chẳng gột rửa được gì...

Nguyễn bảo tôi, có muốn đi lên đồi không? Chúng tôi leo đồi. Lâu ngày chạy xe thành phố nhiều, chân mỏi. Nguyễn chỉ, kia là mộ ông già, lâu ngày cỏ tràn vào hoa. Hoa chết hết rồi. Thôi để ông già bạn bầu với cỏ dại. Ngày trước ông già thương tao lắm. Nguyễn ngồi cạnh mộ bố rất lâu. Tôi đứng lên đỉnh đồi, nhìn trời, thấy đất này cây này đẹp thật, mà sao nó lại sinh ra cái thị trấn ảm đạm như một nghĩa địa sống. Người ta sống lầm lụi quá. Đi ngoài đường cũng ít ai ngẩng mặt lên. Nguyễn gọi tôi, mày qua chào ông già tao đi, đây là người bạn đầu tiên tao giới thiệu với ông già. Cuộc đời không cho Nguyễn nhiều tình người nên nó quý từng mụn bạn vặt vãnh. Vặt vãnh như tôi.

Nguyễn bảo, dạo sau này tao ít về quê, nhưng chẳng biết làm sao nữa. Về quê thì lại thấy đời chán thật. Mình là một đứa lạc loài... Đến lúc này tôi vẫn không cắt nghĩa được, Nguyễn đã sống được trong chừng ấy năm bởi điều gì. Vì từ khi quen Nguyễn, tôi nhớ là cùng đi săn ảnh trộm tại một quán bar thì phải, Nguyễn luôn tỏ ra rằng nó sống chẳng vì điều gì hết. Nên nó bạc bẽo với chính bản thân mình. Bạt mạng. Như một con thú hoang cô đơn. Nguyễn không có gì liên quan đến tôi, kể cả từ hình thức đến tính cách. Chúng tôi chỉ có một điểm chung là những cái nhìn quá góc cạnh. Tôi và nó. Vì bị cô lập, vì cô độc mà hợp nhau lại như tìm một điểm tựa, một niềm tin trên con đường dài không có bạn bầy. Nguyễn luôn là một điều bí mật, bí mật cả trong từng việc làm của nó, khiến chẳng ai có thể hiểu một cách rành mạch. Nguyễn yêu nhiều cô gái, những cô gái đẹp, yêu đồng thời và tặng những món quà với lời chúc y chang nhau. Vậy mà các cô gái vẫn mụ mị yêu, mụ mị tin rồi đến một ngày đẹp trời nhận ra mình chưa nhận được một tiếng yêu thốt ra từ cái miệng râu cằm lởm chởm ấy. Kể cả đến bây giờ, tôi vẫn không ghép được khuôn mặt ấy, cái ngang tàng ấy của hiện tại vào những mảnh vụn quá khứ quá nhiều nước mắt. Tôi đã từng cho rằng, đang có một hội chứng hoang tưởng trong những người trẻ tuổi, hay thích gắn kết những chi tiết trong phim ảnh thành câu chuyện của đời mình. Trên những trang blog, rất nhiều cô cậu non tơ đã kể vẻ rất sành đời, đã nói về quá khứ của mình rất đỗi bi thương, nhưng thực chất họ mới bước qua tuổi mười lăm và chưa bao giờ biết đến mùi của những giọt mồ hôi khó nhọc. Tôi rất không muốn tin một đứa như nó lại sống một ấu thơ không ra gì. Nguyễn ít cởi lòng. Nên những gì về nó giống như những giọt nước rơi lơ mơ trong những câu chuyện giữa những buổi uống rượu đêm buồn buồn. Sau nhiều cuộc nhậu, chúng tôi coi nhau như huynh đệ. Huynh đệ rồi biết rõ cuộc đời nhau. Cuộc đời như những trang giấy nham nhở. Để rồi đến giờ tôi vẫn không biết Nguyễn sống vì những điều gì.

Đã có những tháng năm dài, Nguyễn thường ngồi nhìn màn hình vi tính trong đêm, đánh lên đó những con chữ về đời mình rồi xóa đi một cách không thương tiếc. Không ngủ được. Ngồi nhìn vào bóng tối trong căn nhà trọ trên phố, nó cảm giác như mình đang tồn tại trong một cõi nào khác với mặt đất trần tục. Rồi nó buộc phải lôi cái hộp thuốc trong túi xách, lấy ra một liều rồi vả hết vào mồm. Luôn là những liều an thần. Không ngủ được. Tao cũng không biết khi tao ba chục tuổi, tao còn nhớ được gì không. Nhưng mà không ngủ được, phải uống. Nguyễn uống thuốc ngủ rồi nằm khoèo trên nệm, thở phọc phạch. Uống thuốc như một thứ tẩy rửa quá khứ. Để rồi hôm sau lại xếp lên đống lầy quá khứ một mớ những hiện thực chẳng vui tươi. Cảm giác như khi uống thuốc ngủ, Nguyễn tìm được mình trong giấc mơ dễ dàng hơn.

Chúng tôi xuôi đồi. Những cây hoa dại mùa đông nở những bông không hương. Buổi tối, chỉ có quán cơm duy nhất giữa thị trấn, chủ quán ngồi vêu chờ đám xe tải chạy đường dài. Chúng tôi ngồi ăn cơm với thịt nhím xào. Những tay thợ săn cuối cùng thi thoảng lại gặp được những con thú ngây ngô sót muộn. Và ngay lập tức chúng được đưa lên bàn nhậu. Rượu không? Bà chủ hỏi, ngực trễ phơi cả một vườn lê già. Nguyễn cười, cho chai rượu ngô. Rượu ngô lâu ngày tôi không uống, từ ngày xa nhà, giờ bất chợt lại thấy nhớ. Tôi nhớ đã có lần ngồi uống rượu trên chuyến đi Sapa, tôi đã uống với người bạn ấy, uống bằng một thứ tình cảm thiêng liêng mà mãi mãi nhiều lần trong đời tôi không tìm thấy được. Và lần này uống với Nguyễn. Nguyễn nói, rượu ngô như chăn đơn cũ, người mới cầm thì chê thô, người đắp lâu lại thấy ấm ngào ngạt. Hóa ra chúng tôi cùng ra đi từ những xó rừng, cùng thích thứ rượu bần hàn mà thôi. Nhưng sao tôi khác Nguyễn, tôi đã không bạt mang được như nó, tôi đã không tự quyết định được mọi chuyện của cuộc đời mình một cách rành mạch? Tôi cũng không biết nữa. Nhưng tôi đã yêu em, đã nhìn thấy em đi cùng Nguyễn, đã thấy những giấc mơ vụn dưới chân mình, mà tôi đã không thốt lên được lời nào. Tình yêu như một giấc mơ buồn thảm mà mãi sau này, khi mọi thứ đi qua rồi, tôi cũng thấy mình có lỗi.

Bà chủ quán dọn rượu rồi ngồi hóng chuyện. Dạo này thị trấn nhiều chuyện rùng rợn lắm. Người ta không gọi là ngã ba Hồng nữa. Người ta gọi là thị trấn tự tử. Thằng chồng con Huê cũng mới nhảy lầu tự tử xong. Nợ nhiều quá, không trả nổi, đầu gấu nó lùng, trốn mãi sao được. Chiều đó qua nhà tôi uống rượu, rồi đêm đến nghe đánh bụp như quả mít rụng. Sáng sau người ta thấy nằm im lìm trước nhà. Sợ lắm. Đất này bạc bẽo mà. Bà chủ quán nói với Nguyễn. Nguyễn ngồi im uống rượu. Tôi không hiểu nhiều về xứ này, chỉ thấy đời người lầm lụi quá, cũng buồn nhiều quá. Như gia đình Nguyễn, giờ đâu có còn ai, có chăng là nấm mồ im lìm của cha nó trong lòng đất. Đột nhiên Nguyễn hỏi, cô Huê giờ sao? Bà chủ quán bảo, thì vẫn vậy. Con đó số hồng nhan, mới hơn ba chục tuổi đầu mà goá bụa. Một mình sống thôi. Chả có con cái gì. Nó mới mở một sạp hàng nhỏ, bán miến rong với nấm hương cho người ta mua về xuôi. Nguyễn bảo, nhà cô ấy ở đâu? Bà chủ quán hỏi, tính đến thăm hả? Mày còn trẻ, còn trai tân, mắc mớ gì đến? Nguyễn bảo, kệ mẹ tôi, bà hỏi tò mò quá. Bà chủ quán bảo, đến chỗ nào có cái chùm chuông gió treo điếc tai hàng phố thì là nhà nó. Thanh niên đẹp trai vậy mà tính khí khó ưa. Nguyễn bảo, mày cứ ngồi đây, chờ tao. Rồi bỏ đi. Bà chủ quán được dịp nói chuyện về cô Huê. Ngày trước cô Huê là mối hoạ của đàn bà thị trấn. Biết bao nhiêu gã đàn ông đến, săn tìm và chuyện cô ngủ với tất cả đàn ông thị trấn như một huyền thoại. Cô Huê đẹp. Tôi cắt lời bà, ngày xưa bà có lo mất chồng với cô Huê không? Bà chủ quán cười, sức mấy, lão già nhà tôi làm sao dám nhòm ngực ai. Chứ sao bà nói cô ấy ngủ với cả đàn bà thị trấn? À, thì người ta nói vậy chứ đâu phải mình tôi. Bà có thấy ai ngủ với cô ấy chưa? Quỷ sứ! Cậu ăn mắm ăn muối đâu mà hỏi chuyện vớ vẩn vậy? Mà lạ lắm, đám tài xế xe tải hôm nào đi về cũng mang cho nó nắm tiền, túi hoa quả. Họ bảo, có quà đón tay nó đi xa về gần may mắn. Nó là cái thần tài. Mà cậu là thế nào với cái thằng Nguyễn trời đánh? Là bạn thôi bà. Bạn bè gì cái thằng này, ngày nhỏ nó đập không biết bao nhiêu người. Nhiều đứa mụ mị vì ăn đòn của nó. Mà tôi thấy cậu hiền lành quá. Nó hiền mà nó ăn thịt bà được đấy – tiếng Nguyễn bất chợt vọng lại. Nguyễn đã về, rót rượu ra chén, uống một mình. Bà chủ quán hấp háy mắt, không giấu được nỗi tò mò. Con Huê sao? Sao là sao? Thì tôi hỏi xem nó như thế nào mà? Như nào liên quan gì đến nhà bà? Biến ngay! Biến thì biến, thanh niên gì khó tính như ông già. Đừng có nói là cậu yêu con mẹ nạ dòng đó nhé... Hé hé hé. Bà chủ quán lôi đôi mông như những gò đồi phì nhiêu vào sau quầy hàng chất đầy rượu rắn với đầu hươu, kèm theo cái bĩu môi dài thượt. Nguyễn ném tiền lên bàn, lôi tôi đi. Tan một bữa tối. Bữa tối vắng trong thị trấn vắng. Ảm đạm.

Chúng tôi ngồi hút thuốc dưới gốc cây bàng cụt ngọn. Thi thoảng có chiếc xe tải chạy ậm ạch qua. Mùa đông lạnh như một nắm cơm khô. Tôi không dám hỏi. Mà cũng không biết chuyện gì đã đến. Nguyễn rít thuốc như tích tụ trong lồng ngực mình một bình khói. Cô ấy đã không còn yêu tao nữa. Rất lâu sau, Nguyễn mới mở lời. Hóa ra lời nói bâng quơ của bà chủ quán lại là sự thật. Tình yêu con người đôi khi éo le hơn cả con suối con sông. Hóa ra bao nhiêu tháng bao nhiêu năm, bạt mạng cả cuộc đời nhưng Nguyễn vẫn không đổi thay được chính mình, không dứt bỏ được xứ này như dứt bỏ một thứ quá khứ buồn đau. Vì sao? – tôi hỏi. Tao cũng không biết nữa. Tao đã đi qua đời con gái của cô ấy. Vậy mà, giờ cô ấy đã là một thế giới khác... Những ngày cũ kỹ ấy, hóa ra với Nguyễn không chỉ là những ngày tháng dằn vặt. Nó còn có cả một tình yêu thầm lén. Một tình yêu thầm lén và cuồng dại. Những tin đồn, bao lời đàm tiếu lại là màn sương tuyệt vời cho tình yêu ấy. Khi Nguyễn biết mình là người đàn ông đầu tiên của Huê, gần như Nguyễn đã ngất đi. Một tình yêu mà mãi sau này, Nguyễn vẫn không sao quên được. Không ai cho Nguyễn cái cảm giác ngây ngất và ngập tràn nhựa sống ấy. Những người đàn bà đi qua đời Nguyễn đã gom góp từng ngày sự khinh miệt trên mặt nó. Để rồi hôm nay, khi tôi hiểu nó sống vì những điều gì thì điều ấy đã vỡ vụn mất rồi. Ngày Huê cưới chồng cũng là ngày Nguyễn bỏ thị trấn về thành phố. Nó đã làm đủ nghề, đi bồi bàn, trực điện thoại cho hãng taxi và âm thầm đi học tại chức báo chí. Huê lấy một người đàn ông làm chủ những chuyến xe hàng. Huê có yêu người đàn ông đó không? Đến bây giờ Nguyễn vẫn không trả lời được. Nhưng lòng người thiếu phụ ấy đã vĩnh viễn khép lại sau khi chồng cô mất. Ngay cả Nguyễn, mãi mãi Nguyễn sẽ không tìm được lại chút ấm áp từ đôi môi ngọt ngào ngày xưa. Họ đã không thể bước cùng nhau, dù giờ đây chẳng có điều gì ngăn trở. Nguyễn đã không còn lại gì với thị trấn, ngoài một tình yêu bị nhốt giấu trong lòng người như huyệt mộ và một nắm xương tàn của cha.

Về thôi, Nguyễn bảo. Chúng tôi đi về, xếp lại những món đồ lỉnh kỉnh vào túi, xếp lại cả những di vật cũ kỹ mà những lần trước Nguyễn để lại. Gọn ghẽ. Tao muốn về Hà Nội quá. Tôi gật đầu. Và khoác túi, bước ra ngoài, nhìn tìm một chiếc xe tải để vẫy xin đi nhờ. Nguyễn lụi cụi trong nhà rất lâu. Như thể ngắm nhìn ngôi nhà thơ ấu lẫn trong bóng tối. Đến khi tiếng xe chạy tới, Nguyễn lao ra cùng tôi. Chúng tôi leo lên thùng xe chất đầy những bao thảo quả. Nguyễn bảo, thôi, coi như tạm biệt. Xe bắt đầu xuôi dốc. Tôi sững người nhìn lại. Ngôi nhà Nguyễn sáng rực. Thị trấn ấy trong Nguyễn đã thực sự bốc cháy...

***

Một câu chuyện rất cũ. Hai năm rồi, phải, cũng phải đến hai năm rồi tôi mới chợt nhớ lại. Một ngày mùa đông nào đó trong cuộc đời mình, mình đi trên một hành trình không phải để cho mình mà cũng không vì điều gì cả. Tôi đi như một điểm tựa cho Nguyễn sau biết bao câu chuyện. Tôi sợ nó tự tử, chính xác là như vậy. Hai năm kể từ ngày đó, kể từ ngày Nguyễn lên máy bay vào Sài Gòn để bắt đầu một cuộc sống không cần thuốc ngủ để tẩy rửa, tôi cố tình không liên hệ với Nguyễn. Không phải vì những hiểu lầm trong một mối quan hệ tay ba như người ta vẫn thường nghĩ, mà chỉ giản đơn là muốn cho Nguyễn thực sự không vướng bận điều gì với quá khứ. Để Nguyễn bắt đầu ở một nơi không có nước mắt. Và sự vội vã của nơi ấy biến nó thành một con người không phải của hôm qua. Đọc báo, tôi cảm giác Nguyễn đã thức tỉnh phần tinh nhanh mà nó cố ngủ quên sau những năm dài ngồi khóc trong bóng tối. Và yên lòng. Cuộc sống của tôi sau hai năm cũng mang nhiều biến động. Một gia đình và một tình yêu. Tôi chỉ chợt nhớ lại Nguyễn khi một ngày rảnh việc xục xạo các blog để tìm ý tưởng cho một chương trình quảng cáo. Cái blog ấy không biết có phải của Nguyễn không. Nhưng nó gợi lại cho tôi những điều ấy, những điều mà tôi từng nghĩ nó sẽ quên đi. Nhưng nó đã không thể quên. Dẫu thị trấn ấy đã bốc cháy, mái nhà ấy đã thành tro bụi...

Dương Bình Nguyên

Cải lạc loài

Truyện ngắn của Dương Bình Nguyên

Bà già ngồi im lìm sau những đống cải khô, cái miệng thèm nhai trầu mà chẳng còn răng cũng im lìm, hai hốc mắt thầm lặng nhìn con đường phía trước mặt. Bà ngồi chờ chiếc xe tải cuối cùng, chất đống cải khô lên thùng để về làng. Từ đầu làng, bà sẽ đi bộ về nhà. Nhà bà chót vót trên đỉnh núi. Nơi ấy mỗi năm lại một mùa hoa cải. Rực rỡ.

Bà chờ hoa cải rụng, những chiếc hạt nằm căng mọng trong những chiếc quả giống như những lưỡi kiếm nhỏ đang muốn căng mình. Bà đi cắt, rồi phơi, khi những cành cải thơm ngái thì bà gom về, tết thành từng bó. Bà cất chúng trong căn nhà bé xíu được dựng bằng gỗ tùng vàng. Suốt cả mùa hè, bà ngồi nhìn đống cải khô vàng, bà ngủ trong lòng hương thơm nhẹ khiết của chúng. Rồi đến mùa đông, bà rời xa nó, bà đem chúng xuống chợ huyện, gửi bán cho người ta. Những chiếc hạt bé xinh sẽ được dịp bung ra, những lưỡi kiếm cũng vụn ra. Và hạt cải nảy mầm. Hoa cải của bà vàng tràn từ lưng chừng trời xuống mãi dưới bình nguyên, nơi những đứa trẻ mải mê đem tình yêu hoa vàng vào những câu thơ nhiều đến mức chưa bao giờ biết chán. Hoa cải như biểu tượng của thị trấn, người ta lần tìm đến nó cho mỗi năm một tháng ba. Bà tên Vịn, còn tôi gọi là bà nội. Bà nội không sống với ai, bà không thương nổi bố tôi, cũng chẳng cưu mang tôi. Nhưng mỗi khi cần lẩn trốn cuộc sống của mình, tôi về đây, sống với bà, với hương cải vàng, thơm miệt mài.

Tôi về nhà đúng bữa tan sương, đường về nhà cong như một nét phác thảo, hai bên là những tàng cây chó đẻ nở hoa tơi bời, những bông chín rụng bay tràn với gió, lẫn cả vào tóc, cắn nhẹ lên cổ áo. Thị trấn thay đổi nhiều, đường vào nhà bà nội bê tông nhựa đường cũng xấn xổ vào cả, chỉ mỗi bà nội là vẫn thế. Bà nhìn cái ba lô lấm tèm lem của tôi, nói lều phều, cái giọng toàn lợi và lưỡi: Tao mệt mày quá, mày lại lọ mọ về đây làm cái gì thế? Tao không có cơm có gạo cho mày đâu. Có khi nào mày mang được cái thân hình thơm tho tử tế về không hả? Đi ngay, đi ngay. Nói xong câu đó thì nước dãi bà đã nhểu ra, rồi kéo thằng cháu mất nết lết quết quần áo bẩn thỉu ngồi xuống, lấy cái nón quạt lẹt phẹt chả thấy gió chỉ thấy vướng và tay bà gầy nhẳng như cánh cò đói. Tổ sư bố chúng nó, nó lại hành con phỏng? Mệt bà quá, lần nào cũng hỏi, về ở với bà không được à? Thế thì tổ sư bố nhà mày, về được bao nhiêu hôm? Về khi nào bà đuổi thì đi. Thế thì mày đi ngay cho khuất mắt, bố tiên nhân ranh con. Mày làm sao mà đầu cắt trọc lốc thế hả? Cháu bị nấm tóc. Thế ai bắt mày để râu dài thế kia? Đứa con gái cháu yêu. Lại bị nó bỏ nó đi lấy chồng mất chứ gì? Giống hệt thằng bố mày... Thôi bà, bà để cho cháu yên, bà bán hết đống cành cải rồi à? Thế tao để làm thuốc chữa ghẻ chắc? Bà này, đã bảo để lại cho cháu một ít mà, nói bao nhiêu lần rồi, bực mình quá. Tổ sư bố ranh con, tao phải treo trên chái nhà ấy, không chuột nó cắn cho nhừ tử, ở đó mà bực mình. Thế dạo này có gặp lại con bé không? Bà hỏi con bé nào? Còn con bé nào nữa? Con bé đẹp người dẫn về đây rồi, hồi đó tao cứ tưởng là cưới nhau. Bà nói làm tôi khựng lại. Bà hỏi làm gì thế, nhiều chuyện quá. Lúc nào cũng là cái chuyện đó, mệt quá rồi. Bà ậm ừ, con bé đó xinh thật là xinh, mà sao... Mà sao tôi không giữ được em chứ gì? Ờ, ngày em về đây với tôi, gần như bà trẻ ra vài chục tuổi. Bà tíu tít lấy nước cho em rửa chân, bà nấu nước hoa cải cho em tắm, bà múc từng gáo nước ấm dội lên mái tóc em. Đêm ngủ trên giường bà nằm giữa, không cho tôi chạm vào người em. Với bà, em hoàn toàn trong sáng và tinh khiết. Nhưng chúng tôi có yêu nhau không nhỉ?...

Tôi nấu cành cải vàng, trộn vào cùng mùi lá bưởi và loài lá hong khô bà không cho gọi tên. Một nồi nước vàng hượm. Ngoài sân, trên cầu rửa, bà vẫn để chiếc chảo vạc lớn, dưới đáy có cái van nút bằng cuộn giấy nilon. Tôi gọi, bà ra tắm đi, trưa nắng tắm cho khỏi cảm. Bà ra đây cháu cọ lưng cho rồi tí nữa còn cọ lưng cho cháu chứ. Bà lụm cụm ngồi dậy, sống áo dềnh dang, tao chẳng biết còn sống bao nhiêu năm để mày về cọ lưng nữa. Lưng tao toàn xương ống, xương sườn, mày cọ nhẹ thôi chứ ông hộ pháp. Tắm xong bà thay bộ quần áo mới, trông hồng hào hơn. Bà đừng có mà bỏ trốn, phải cọ lưng cho cháu đấy. Để tao đi lấy nắm mùi khô, lưng mày vẫn còn mọc mụn phỏng? Hết rồi, cháu đi massage bọn tiếp viên rỗi việc nó nặn hết mụn rồi. Nó đấm bóp có bằng bà đấm cho mày không? Đàn ông con trai chúng mày toàn mất tiền nhảm nhí, vào những chỗ chẳng ra gì. Thế tí nữa bà massage cho cháu nhé? Bà bóp bằng cái dầu cây gì ấy, cây óc chó à, thơm ơi là thơm. Bà cười, thôi, tao mệt lắm, không đủ sức làm tiếp viên cho mày nữa đâu...

Trời mùa đông chiều xuống nhanh. Đêm đến trời giá và gió phả về từ những đỉnh núi, xuyên qua những ván gỗ. Nhưng căn nhà ấm sực mùi dầu thơm. Bà nằm trong lòng tôi, cọt kẹt trở mình không biết bao lần. Bà này, cháu ru bà ngủ nhé? Bà than, tao thèm miếng trầu quá. Nhưng mà bà làm gì còn răng mà nhai. Mày giã cho bà một cối, bà ngậm lấy cái hơi cho nó đỡ thèm. Mệt bà quá, rồi bà lại nhểu cốt trầu ra ngực cháu ý. Sư bố ranh con, cái mồm đầy cốt trầu này ngày xưa nhai cơm mớm cho mày đấy. Nhưng mà bây giờ cháu chỉ thích những đứa con gái có răng trắng đều, miệng thơm như cơm nếp nương. Nói thật đi, mày yêu bao nhiêu đứa con gái, mày ngủ với chúng nó bao nhiêu lần? Bà hứa là không đụng đến cái roi trên gác bếp nhé? Mày cứ kể đi, bà già rồi, bà không có hứa hẹn gì hết. Bà ngậm miếng trầu trong miệng, nhai chọt choẹt. Cháu yêu tám đứa, ngủ chín mươi chín lần rồi. Đứa nào ngủ nhiều nhất? Cháu quên rồi. Bọn nó đều xinh mà bà. Nhưng chuyện ngủ nghê nhiều khi nhạt nhẽo. Mày nằm đấy để tao đi thắp cái bóng đèn, đốt cái bếp lên, trời lạnh quá. Bà định làm cái gì đấy? Cháu đã nói là bà không được đụng đến cái roi mà. Bà vẫn đi thổi lửa bếp. Rồi bà rút cái roi xuống, hình như là hai chục năm rồi, từ năm tôi lên bảy bà đã có nó, mỗi năm bà sẽ có dịp sử dụng một lần, khi thì là tôi, khi thì bố tôi. Mày lột quần ra, nằm xấp mông xuống. Cháu nói thật mà bà đánh cháu à? Thế lần sau cháu nói dối đấy. Bà quất thật, đau thật. Tôi vừa cố ghìm tiếng xuýt xoa vừa bảo, tay bà già quá, bây giờ đánh cháu chẳng đau gì. Bà quất tiếp một nhát roi nữa. Bà, sao bà đánh cháu chứ? Yêu nhau thì ngủ với nhau, có làm gì xấu đâu? Thế cộng bao nhiêu lần đi massage? Cháu làm sao mà nhớ được, nhậu xỉn đi massage, xong việc thấy dễ chịu thôi. Quất cho mày thêm roi nữa. Bao nhiêu năm rồi vẫn như con chó hoang. Mày có nhớ mặt đứa nào không? Nhiều quá mà, làm sao nhớ, sao bà cứ hỏi làm gì, rồi lại đánh cháu. Mai cháu không đi được là tại bà đấy. Lỡ cháu ị đùn như ngày xưa thì bà phải đi đổ bô đấy. Đánh cho chết cái tật giống thằng bố mày. Hư hỏng ăn chơi rồi về già ngồi như một khúc gỗ mục. Lần nào đánh cháu xong lại so với bố cháu. Thôi, không cho bà đánh nữa, đánh rồi mất công so sánh... Thế thằng bố mày đâu, cả năm không thò mặt lên đây để tao trị tội hả?

Bố tôi ở đâu? Bố tôi ở cái xứ nào tôi cũng chẳng nhớ, chỉ nghe qua điện thoại giọng nói khào khào như cơn mưa ban trưa. Ông bảo, giờ ông yếu quá, chân bị loãng xương rồi, đâu có làm được gì nhiều, ngồi nhà nhìn đám con đi làm ăn rồi tối lại xem ti vi. Thằng em con bà mẹ dì có bữa đi lơ xe tôi gặp chân cầu Long Biên, bảo anh có ghé thăm ông già không, giờ ông ấy nằm nhà, đâu có đi được đâu, đụng vào người chỗ nào đau chỗ đó, loãng xương mà, nửa đêm kêu ời ời thấy gớm. Tôi thoái thác nó, nói chừng nào thu xếp rồi ghé chơi với ông già, giờ công việc toà soạn bận bời bời, đâu dứt ra được. Nó nói, anh làm cái giống gì? Tôi nói, thì đi viết bài, viết phóng sự điều tra mát xa mát gần. Nó cười hăng hắc, ông nói láo ăn tiền, đụng đến niêu cơm của tôi tôi đánh mất hàng tiền đạo. Tôi cũng cười, bắt chước gần giống cái giọng hăng hắc, ờ, mày thì ngon quá, kiếm mỗi ngày vài triệu không? Nó nói đủ tiêu, cũng mua được cho ông già mỗi tuần một lon sữa canxi. Tôi thấy mình cũng hơi tệ, dúi nó mấy trăm, tuần này tao mua sữa can xi nhé. Nó lại cười, mẹ đời, nhỏ tới giờ mới thấy ông anh mua quà cho ông già. Nhưng mà cũng cảm ơn. Tôi biết, ông ấy đối với anh cũng chả ra cái mẹ gì. Rồi nhận được cái hộp canxi sữa thằng em lơ xe đưa, chắc nó cũng nói của tôi mua, ông già gọi điện, khiến tôi giật mình đánh thót. Có một câu duy nhất ông nói tôi thấy đáng nghe, rằng ông bảo ông bất hiếu quá, nên giờ tôi phải chăm sóc bà.

Nhưng tôi làm sao chăm sóc được bà. Ngày tôi kiếm được món tiền từ mấy đứa đại gia doanh nghiệp chíp hôi, cứu chúng nó khỏi cảnh tù tội, mua được cái nhà chung cư giá hơn năm trăm triệu, tôi gần như cưỡng chế bà xuống thành phố, lôi xềnh xệch bà cùng nắm cải vàng. Vậy mà bà cự tuyệt, được ba hôm hưởng gió lầu cao thành phố rồi bỏ ra vườn hoa ngồi chơi với đám bán hàng rong, tối mịt chưa chịu về. Rồi bà đi bà nói với người ta, có thằng cháu làm nhà báo, nhưng mà hư hỏng quá, chán nhà không muốn ở, đi chơi cho nó xấu mặt. Tôi ra vườn hoa, lại một lần cưỡng ép về. Bà than, trời ơi, nhà mày cái tủ kem nó cứ kêu ì èo ghê quá, như chứa ma gà ma xó. Bà tôi gọi tủ lạnh là tủ kem, cái điều hoà nhiệt độ là cái máy mùa rét, gọi ông già hàng xóm mê phim chưởng là con ngáo ộp, gọi bà bán vé số tô son đậm là Hắc tinh tinh, bà gọi những cô gái lượn qua nhà tôi mỗi buổi trưa khi bà sang hàng xóm hóng chuyện hầu bóng là Bạch cốt tinh. Bà dằn tôi ra giường, lấy cái quạt giấy đập phì phẹt vào mông, mày ngu lắm, mấy con Bạch cốt tinh nó hút hết cả máu cả tuỷ của mày. Tôi bảo, bà đừng có lo, cháu quá già để ngây thơ với mấy vụ đó. Bà bảo, đàn ông khôn đông khôn tây rồi chết dưới váy đàn bà. Chết đúng những vùng nhạy cảm đó cũng được bà ạ. Tiên sư bố ranh con, nói mãi không chịu nghe, rồi tao lên gặp lãnh đạo cơ quan, bảo người ta tống cổ mày ra đường. Cháu thất nghiệp bà nuôi cháu được không? Ngày xưa mày chưa biết thế nào là bú mớm tao còn nuôi mày lớn tướng. Ngày xưa là ngày xưa thôi bà ơi...

... Đêm càng về sáng sương rơi càng nặng. Những phên lá đao trên mái già cũ quá, lộ cả những vùng sao trời, sương rớt vào má, vào trán, thấy da xon xót và lạnh như kem. Tôi bảo bà, bố cháu vẫn sống tốt, còn mẹ cháu thì cháu chịu đấy, bà đánh cháu trăm roi cháu cũng chịu. Ờ, tao cũng chả biết con ###### đi đâu. Đàn bà nhiều khi cứ oái oăm thế, trong đục đời mình không tự quyết lấy, mà dựa vịn vào những thằng đàn ông chả ra chó gì, như cái thằng bố mày. Thế còn bà thì sao? Ngày xưa ông nội có ra gì không mà giờ bà sống một mình? Ông nội mày đẹp trai nhất cái vùng này. Bà yêu ông nội mày từ lúc bà mới mười tuổi. Mỗi lần ông đi qua nhà, bà đều tìm cách để được nhìn thấy ông gần nhất. Bà thường gài hoa lên tóc. Ông cười, hay xoa đầu. Thế mà mấy năm sau ông nội không xoa đầu nữa. Mà thành ra có thằng bố mày. Rồi ông ấy đi buôn nứa xuôi bè, người ta đồn thác sóng mạnh quá mà mất xác. Tao thì tao chả tin, có khi ông ấy đang sống trên cái bãi bờ nào dọc cái con sông Cầu này, chứ ông ấy làm sao mà chết. Thế bà có đi tìm bao giờ không? Có đi mà chẳng thấy nổi một cái tăm cá. Có khi ông lấy vợ khác, đẻ ra cả mấy cái làng dưới hạ lưu cũng nên. Bà chép miệng, nước bọt nhễu nhão, ờ thì cũng làm sao mà biết, đời người ta có khúc như sông, cũng trả trách ông mày. Bà chả tin mà vẫn còn thắp hương cúng là sao? Thì cúng thần linh sông suối, cùng cho nó an cái tâm mình. Bà ngồi bếp, tuổi già ngủ chả mấy nả, miệng vẫn còn tiếc rẻ miếng bã trầu tươi. Toàn, mày dập thêm cho bà một cối nữa, đời bà là đời cái bã trầu, nhìn ngoài thì tươi roi rói mà trong xơ xác như lúa sau bão. Thế có khi nào bà nằm mơ thấy ông về không? Tao thức đêm bao nhiêu năm rồi, chả mơ mộng gì, thế mới tin là ông ấy còn sống. À, hôm trước có người nói ông nội mày sống dưới Ba La Tắc Cun, nhà lão ấy sống bằng cám ngô, ăn bằng cháo ngô, uống bằng rượu ngô, vợ đẻ một bầy con, con sinh thành bầy cháu như những bầy lợn nái, nghe phát tởm. Tao nghe, tặc lưỡi cười, chân tao nhức quá rồi, chả đủ sức đi tìm lão ấy nữa. Mà giờ thì cũng mấy chục năm, xa nhau dài như một kiếp khác, gặp nhau rồi lại thấy mình vớ vẩn, cũng chả thiết. Chi bằng cứ để trời nó tính cho đời mình. Đời tao cũng chả còn thiếu gì, biết mọi sự, sướng khổ cũng đủ rồi. Thế bà có muốn cháu thử đi tìm không? Thôi, mày rảnh rỗi thì lo kiếm vợ nó đẻ con cho. Cứ kiếm đứa nào nó chịu lấy mày là được. Xinh không mài ra mà ăn. Không có việc thì đem nó về đây, đất đai của bà không thiếu. Bà đúng là bà già nhà quê lẩn thẩn. Bọn con gái nó chịu chui về cái xứ khỉ này nó ở với bà chắc. Trên đời này chỉ có bà khoái chí với cái miệt chó đá này thôi. Cháu không hiểu được. Bà tức quá, móm mém khóc, cầm roi quật tiếp vào chân tôi. Mày biến đi, thằng chó con, đời bà khốn khổ khốn nạn ở cái xứ này rồi, bà không đi được. Mày bị bả thành phố nó lây nhiễm, mày hư hỏng, sống như con chó dại, đời người không ra sao. Không vợ không con, đời nhìn như lá vàng. Tôi cười, ôm chặt lấy bà, nhấc bổng bà lên. Bà khóc làm gì, để cháu bế cháu ru bà ngủ nhé. À ơi, gió đưa cây cải về trời. Rau răm ở lại chịu đời đắng cay... Bà nhẹ tọp, nước mắt cạn, bà khóc mà như sương thu. Mày ru trả nợ bà ngày xưa đây, ôi, thằng chó con, mày không sống cho tử tế tao chết chắc cũng không nhắm được mắt...

Thực ra thì mẹ tôi không phải không về thăm, nhưng ngày đó tôi ghét mẹ, tôi là đứa cực đoan bướng bỉnh và thiếu kiên nhẫn, sống vội vàng. Mẹ tôi về, mang những thứ quà rách rưới nhặt được từ đâu đó, mà về sau tôi mới biết là bà phải năn nỉ những đứa con của chồng để chúng không bán cho đồng nát và mang về cho tôi. Tôi mang những món quà xấu đến dị người và thum thủm mùi nước cống đó buộc vào con bù nhìn coi vườn cải. Mẹ tôi nhìn, khóc rưng rức, Toàn, mẹ xin lỗi con. Tôi cười, mười tuổi tôi đã học được cách cười khẩy của bà, những thứ rác rưởi này làm bù nhìn coi cải là tốt quá rồi. Bà đi đi, đừng bao giờ mang những thứ thiu thối này về. Đời tôi sẽ không cần bà đâu. Tôi sẽ sống để bà chống mắt lên mà nhìn... Về sau, tôi thấy mình ác, mà cũng không biết mẹ tôi đã chuyển đến xứ nào, sống chết ra sao mà tạ lỗi. Ngày tôi vào đại học, bà tôi có cho địa chỉ của mẹ dưới thành phố. Nhà mẹ ngay dưới bãi sông, ông chồng làm nghề thịt lợn, còn mẹ quanh năm có phản thịt bán ở chợ Quán Triều, tay liên tục cầm cái quạt có buộc túm rẻ đuổi ruồi. Bà kể, có lần người làng đi chợ dưới đó, thấy mẹ cầm con dao chọc tiết lợn chạy phăm phăm trên các sạp hàng đuổi theo một đứa ăn cắp dám ăn trộm quả tim. Vừa chạy mẹ vừa cho cả phường ăn cắp hưởng một bữa “tiết canh” thịnh soạn. Bà dặn, mày đi ô tô, về tới Quán Triều chắc chỉ mất mười mấy đồng thôi, (bà tôi luôn quy mọi loại tiền ra thành từng đồng, dù đó có là mấy triệu mấy tỷ) rồi mày xuống đó, hỏi bà Diên bán thịt lợn. Lâu quá tao cũng chả nhớ là ###### có còn đó hay không, nhưng chắc là vẫn còn thôi, đi đâu được nữa, bìu díu con cái thế. Tôi nghe lời bà, cũng tính sẽ kiếm chác ít tiền của mẹ để đi học, đỡ tiền bà phải gửi hàng tháng. Tôi tìm tung cả cái chợ Quán Triều, tìm dọc cả cái bờ sông Cầu mùi thum thủm, nhìn xuống con sông đục ngầu bọt giấy mà không thấy mẹ đâu. Tôi hỏi bà bán cau đầu chợ, bà có biết bà Diên bán thịt không? Bà bán cau nhìn tôi, có biết, bà Diên bán thịt cho khách, bán tiết canh cho chồng, chửi con chồng như hát hay chứ gì. Tôi bảo, cháu không biết, nhưng bà ấy là mẹ cháu. Bà bán cau trợn mắt, mày đẹp trai quá mà bà ấy như con nặc nô, mẹ con là ra cái làm sao? Tôi cười, tại bố cháu đẹp trai. Mà mẹ cháu còn ở đây không? Bà bán cau vẫy tôi ngồi cạnh, nói thì thầm, mắt liếc xung quanh. Bà bảo, ngày trước nhà mẹ tôi ở ngay mép sông, chồng mẹ muốn ở mép sông để đêm thả vó và làm lòng lợn cũng tiện. Ông ta bảo, lòng lợn làm nước sông Cầu, luộc cũng bằng nước sông Cầu ăn ngọt và giòn, đĩa lòng vật đổ mấy cút rượu, sủi bong bóng mũi mấy ông lực điền. Chả biết ra sao nhưng đúng là hàng lòng lợn của mẹ luôn đông khách. Vậy mà sau một cơn bão, chỉ trong một đêm, cái nhà của mẹ đã im lìm ở một khúc đáy sông nào đó. Còn mẹ cũng đã im lìm ở một nơi nào đó, không còn dấu vết, không văng vẳng lại cái chợ này lấy một dư âm. Nhưng cũng như bà tôi, tôi chẳng tin là mẹ đã chết...

Khi bắt đầu về toà soạn báo, tôi đã tìm mọi cách để đến được gần sự thật về mẹ. Cuộc đời mẹ thực ra cũng khốn nạn nhiều, một phần của sự khốn nạn đó là có một thằng con mất dạy, chửi mẹ như hát hay, như hắt a xít vào nơi chốn sinh ra mình. Trong những chuyến đi của mình, tôi hay tin vào những cảm giác và lần nào tôi cũng thấy cảm giác của mình sai. Tôi đã đi hết con sông Cầu, đi khắp các triền sông, ở đó có biết bao nhiêu người đàn bà, mỗi người là một phận đời không giống nhau, nhưng sao vẫn giống mẹ tôi cái vóc dáng lam lũ. Trong những chuyến đi gần như vô vọng tôi đã tập dần cho mình tính kiên nhẫn. Tôi đã tự tay chôn mất dấu gốc tích của mình mà đến mãi bây giờ, khi viết ra những dòng này, tôi mới dám thừa nhận. Có thể mẹ đã không còn như tôi hy vọng. Mẹ đã lẫn vào cỏ cây ở một nơi nào đó, mẹ đã đi đâu đó với biển cả. Mẹ bận rộn, mẹ có nhiều tật xấu nhưng mẹ đã đẻ ra tôi, đứa con lạc loài như cỏ dại, bản năng như cỏ dại.

Cũng có lần tôi gọi điện, hỏi bố tôi về mẹ. Khi ấy tôi đang khóc lóc vì say xỉn sau khi tan vỡ mối tình đầu với một con ranh chưa sạch máu đầu, mắt chớp chớp liên hồi như phim Hàn Quốc nhưng có tật ăn cắp trong bách hoá. Thế mà tôi đã yêu nó, đã đi làm thêm như một thằng điên để cung phụng cho nó, để nuôi sức mình trong những trận cuồng phong mây mưa lúc nửa đêm, để sáng hôm sau hai đầu gối mỏi nhừ và hai mắt đỏ quạch nhìn đời cứ như say. Lúc đó thực tình tôi không muốn chửi bậy, nhưng đ.m chứ, đàn bà là cái đek gì mà sao mình khốn khổ nhọc xác vì nó quá. Bố an ủi tôi, đàn bà là cái thiếu của đàn ông, mày đừng có lo, rồi có con đàn bà khác nó lấp vào đó, mày lại thấy đời chả có gì đáng chán. Thế bố có biết mẹ tôi ở xứ nào không? Ông nói về ở với bà mẹ dì của tôi, ông mất dấu hoàn toàn với cuộc sống cũ. Ông sống ở cái cửa sông cửa biển đó cho đến hết đời thôi, vợ ông không cho ông đi đâu, sợ ông sẽ bỏ trốn khỏi cuộc sống nheo nhóc, sống chán chường và mỏi mòn với rau muống luộc và cá kho. Vợ ông bảo, ông ăn chơi quen rồi, ông mài vẻ đẹp của ông, mài đũng quần của ông ra để lấy sự phụng thờ của đám đàn bà con gái, giờ ông phải trả giá. Lúc đó tôi gần như nín khóc, vì buồn cười. Vợ bố có đẹp ngang với... mẹ không? Bố tôi cũng cười, giọng cười như rượu khê, cũng ngang cỡ đó đấy mày ạ. Các cụ nói đâu có sai, thế gian được vợ hỏng chồng. Chứ không phải dẻ cùi tốt mã dài đuôi mà chả làm ăn được gì ra hồn sao? Bố tôi nói, ờ thì mày chửi bố mày đi, tao sống chả ra sao, nên giờ hết phúc. Tôi chán, giá mà ông điên lên, ông chửi tôi, thì tôi lại thấy mình còn chút gì ý nghĩa với ông trong cái đời sống chó chết khốn nạn này. Ông coi tôi như một món nợ mà ông không bao giờ trả được và mỗi lần tôi có động tác gì, ông gần như khóc và mong chờ tôi xoá nợ. Có lần uống bia hơi trên cái hàng cơm phản ở đầu phố Phùng Hưng, tôi bảo thằng em, ông già có coi tao là cái chó gì, tao chửi mà ông ấy không buồn cãi. Thằng em lại cười hăng hắc, anh mà về nhà anh mới thấy ông già đáng thương. Tôi đi làm mệt bỏ mẹ, tối về ông kêu đổ bô, tức ói máu, nhưng rồi lại thương. Đời ông già là cái đời chó cắn, buồn như chó cắn. Tôi bảo, tao bất hiếu, nhưng tao chán nhìn cảnh ông già nằm bê bết trên giường, rên rẩm chờ chết lắm. Mày bảo ông già là tao không chịu được. Thằng em bảo, ông già có trách gì anh đâu. Anh sống được như bây giờ ông già cũng tự hào lắm rồi. Như cái cây bỏ hoang mà vẫn sống thẳng. Tôi cười, tao cũng chả thằng. Con người mỗi lúc một đông. Thạch Sanh thì ít, Lý Thông thì nhiều. Muốn thanh cao chỉ có lên trời mà ở thôi. Thằng em đập cốc bia, ông nói thật đấy à? Tôi bảo, thật chứ, tao sống cũng chả ra chó gì. Đời tao bị lừa nhiều mà lừa người cũng chả ít. Tao sống chán lắm. Thằng em chỉ mặt chửi, mẹ kiếp, thế mà lâu nay tôi và ông già vẫn ngấm ngầm tự hào về anh. Hoá ra anh là thằng nói láo. Tôi cười, mày đừng nóng, đời tao chả thần tượng mẹ gì ai, nên tao chả bao giờ phải thất vọng. Đừng đòi hỏi gì hết. Đời ai người đó sống đi. Thằng em kiên quyết trả tiền phần bia của mình, bỏ lại hộp sữa tôi mua, và ra về. Nó không liên hệ gì với tôi nữa. Nghĩ cũng buồn cười, một thằng trong sáng như nó việc chó gì phải thờ phụng một đứa như tôi?

...Bà nội không ngủ, trời lạnh tôi ủ bà vào chăn, bà chồi ra. Bà nhìn tôi. Có phải mày đã làm chuyện gì không? Hay mày bị đứa nào nó lừa? Cháu không lừa ai thì thôi, đừng hòng đứa nào lừa được cháu. Mày ghê gớm quá mà. Không gớm sao sống nổi với bọn yêu tinh thành phố. Bà ở dưới đó bà không thấy ngày nào báo cũng rao có vụ giết người cướp của hiếp dâm đấy à. Bà phóm phém cười, thì mày chả bảo báo nói láo còn gì? Tôi cũng cười. Bà hiểu tính cháu bà quá. Chuyện gì nhỉ? Giờ này, không biết cô ta có oán oán hận tôi không, một kẻ đốn mạt không ra sao, một kẻ ngủ với cô ta không biết bao nhiêu lần, biết rõ từng dấu vết bí mật trên cơ thể nhau, rõ từng cao trào ân ái, vậy mà đã nói về cô như một con điếm hạ lưu. Hay cô ta đã lạc vào một vũng sương mù nào của trần thế? Hay cô đã đi vào những cơn bão của đất trời? Tôi thực lòng không biết. Bà này, cháu kể chuyện này có khi bà đánh cháu chết mất. Bà ngồi bật dậy, vuốt tóc vuốt râu tôi, được rồi, mày kể đi. Tôi nhìn bà. Bếp lửa đã lụi, chỉ còn những đốm than âm ỉ và tiếng gà rừng đã tác sáng. Tôi đã từng ước chi mình là con gà trống, sáng gáy vang rừng chiều dẫn đàn lên cây ngủ. Ngày mai sẽ như thế, sinh sôi cũng tự nhiên mà huỷ diệt cũng do trời. Giá như thế, giá mà tôi là con gà trống, có phải tôi đã không day dứt đến thế này không? Bà nhìn tôi, chuyện gì, lại đàn bà chứ gì. Mày đến chết với đàn bà thôi con ơi. Tôi nhìn bà, không, chuyện đàn bà nhưng không phải là đàn bà. Thế con bé lại quay lại, thế hai đứa định cưới nhau à? Tôi bật cười, nó xinh thế, lấy bọn nhà báo để nghèo kiết xác à. Nó phải lấy đại gia. Thế sao ngày xưa nó leo lên giường với mày? Ngày xưa đó là tình yêu. Tình yêu? Sư bố ranh con, thế cái tình yêu đó nó cho mày cái lợi lộc gì để mày lục bục về đây như chó ăn vụng cám thế? Vâng, vì nó cặp với đại gia nên cháu mới phải về đây. Mày sống khó quá, tao chả hiểu được...

Bà không hiểu được. Mà tôi đã làm gì nhỉ? Tôi đã làm gì trong cái bộn bề gian khó kiếm ăn mỗi ngày của mình? Cô gái đi giày đỏ, cô gái có mái tóc ngang vai, mặt đẹp như trên ti vi. Tôi muốn gọi cô là Giày đỏ, vì tôi không muốn thêm một lần cô phải đọc tên mình trong những dòng chữ này. Tôi biết, cô đã sống một cuộc sống khác thường mà đến lúc này tôi cũng chưa cảm nhận hết. Ngày cô bỏ tôi ra đi, mà đúng ra là chúng tôi chẳng bao giờ cùng nhau đi trên đường, nên không có ngày từ biệt, chúng tôi đã ngồi trên cái quán trà đầu dốc, nhìn xuống hồ Tây. Cô nói rằng, đời em cũng chả ra gì, nhưng em thấy anh sống cũng được, cũng biết cách làm một người đàn ông với phụ nữ, anh nên sống khác em. Chúng ta cứ lẹt xẹt thế này chả mấy thành thứ bèo nhèo của đời sống, nhìn thấy nhau là phát mửa. Tôi bảo, được, em cứ đi, nhưng đừng dạy đĩ vén váy làm gì. Cô bảo, anh đanh đá như con mụ bán cá. Tôi cười sằng sặc, bán cá ra tiền thì anh cũng bán, đời cái gì nhiều tiền là anh làm thôi, miễn không phải đi tù, không chết người. Giày đỏ cười, thì em cũng biết, anh coi em ra gì đâu, chỉ là vui chơi thoáng chốc, ngày trước em cũng tưởng là anh yêu em nên em mới ngả người ra mà cho anh vày vò, để anh cho em biết mùi đời lần đầu. Giờ anh phủi em như bụi đường, em cũng chả trách anh. Đàn ông giống nhau phết. Nên em sẽ sống cho anh biết. Câu nói như gió đùa tóc, thế mà đâm mạnh vào lòng tôi. Sự sĩ diện của tôi bị sỉ nhục khi Giày đỏ bỏ tôi lại ngồi một mình, đi xuống xe ô tô đỏ của một thằng tóc nhuộm, lao xuôi dốc Cổ Ngư. Về sau, trong đám người mẫu mà tôi quen, người ta có nói, Giày đỏ kể về tôi biết bao nhiêu giai thoại. Và hầu hết các cô người mẫu đều tin rằng, tôi là gã phóng viên đàng điếm, có thể làm tình một đêm bảy hiệp, làm từ trong nhà tắm cho đến sân thượng và biết nhiều mánh lới kiếm tiền từ cái thẻ nhà báo. Thoạt đầu tôi cảm ơn Giày đỏ, vì như thế tôi cũng có chút ít vị thế trong mắt những đứa trẻ chân dài mới lớn. Các cô gái nhìn tôi, không biết ngưỡng mộ hay dè bỉu. Tôi quen các chân dài hoàn toàn không phải để viết báo mà vì đi nhiều với đám giám đốc nhí. Tôi và chúng sống với nhau theo cách các loài cộng sinh, và chân dài cũng là một phần cộng sinh trong cái đời sống nhiều màu đó. Cho đến một lần, tôi bất ngờ gặp Giày đỏ ngồi bàn chuyện với mấy đứa công ty quảng cáo Siêu Việt. Giày đỏ nói, có một người mẫu không chuyên, nhưng rất hợp với yêu cầu quảng cáo nhãn quần lót NaNo. Một phóng viên chân dài, ngực nở, bụng sáu múi như vận động viên và mặt sáng như diễn viên. Mấy đứa công ty quảng cáo há hốc mồm, gần như nghe chuyện thần tiên. Giờ này tìm một người như vậy thì chỉ có lên trời. Các công ty quảng cáo ra rả casting mà đâu có nhiều người đẹp đến thế. Mà người mẫu quảng cáo thì đẹp còn chưa đủ. Tay giám đốc quảng cáo nói, một người mẫu vô danh thì thật tốt bởi chúng tôi không muốn những gương mặt nhàu nát trên truyền hình. Giày đỏ mỉm cười, còn phía sau tôi gần như ngất đi vì giận dữ. Giày đỏ, em hận gì tôi nào? Ngay chiều ấy, giám đốc quảng cáo gọi điện. Tôi biết mà vẫn tới. Giám đốc quảng cáo nhìn tôi mà tôi biết cách nhìn của giám đốc. Tôi cười rung rốn, tôi chả nghĩ mình có giá đến thế này. Biết thế đi làm người mẫu từ trước có phải đời tươi sáng không? Giám đốc cười, giờ vẫn chưa muộn, nếu muốn hãy đầu quân về công ty của bọn anh, với điều kiện là... sống phải có kỷ luật... Tôi cười to hơn, cười để anh ta không hở thêm cái câu đáng sỉ nhục cuối cùng, chỉ cần tối em lên giường với anh. Tôi bảo giám đốc, tôi không đẹp như Giày đỏ nói đâu, hoặc là tôi chỉ đẹp với riêng cô ấy. Vì cô ấy còn nhớ tôi. Giám đốc để lại danh thiếp, giá của vụ này là hai ngàn, nếu em thấy OK thì gọi cho anh nhé. Tôi đứng dậy, tiền thì ai cũng cần anh à. Tiền mà. Nhưng tôi sẽ chỉ làm người mẫu quảng cáo đó cùng với Giày đỏ mà thôi...

Thế nhưng, chuyện đã không hề đơn giản như giám đốc mong ước. Giày đỏ đã bỏ trốn khỏi sự truy đuổi của tôi qua điện thoại. Giày đỏ bỏ lại tôi với cái tin nhắn ngắn như ngón tay trọc phú: “Tiền đó, tiền Siêu Việt, anh có dám làm không?”. Giày đỏ chui vào Sài Gòn với một đại gia nhôm nhựa, thằng đại gia mà tôi biết đã mở nhà hàng nửa năm mà mỗi ngày chỉ có một thực khách nhưng vẫn lộng lẫy sáng đèn. Cái nhà hàng đó có nhiệm vụ đưa những đồng tiền bẩn trở về sự sạch sẽ. Giày đỏ bỏ trốn tôi. Tôi chả ngờ cô ta còn biết sợ mình. Càng chả ngờ rằng, cô vẫn còn yêu mình, yêu mình vì điều gì nhỉ? Nhưng Giày đỏ đã bỏ đi. Thi thoảng tôi cũng nhận được đề nghị từ Siêu Việt, tới dự những cuộc tiệc tùng. Đó là một ngoại lệ, vì cả đám chân dài ai cũng biết giám đốc Siêu Việt khó tính và sống kín bưng như một hũ rượu ủ mình trong lòng đất già. Nhưng mặt tôi cũng đủ dày để đi dự, dù biết chắc rằng mình sẽ không bao giờ dám lột truồng ra để đóng vai anh chàng cơ bắp và mạnh khoẻ trên các áp phích quảng cáo, để thiên hạ mơ ước và đi mua mấy cái quần sịp về dùng. Giám đốc quý mến tôi, điều đó thì đám chân dài ai cũng biết. Mà tin bay về toà soạn mới ác. Thế mà tôi lại chẳng mảy may buồn. Đời sống bây giờ tin đồn nhiều như cỏ rác. Ai nhiều scandal, người đó càng nổi tiếng hơn bao giờ hết, càng dễ kiếm tiền hơn. Cô chân dài hôm bữa ngồi ăn buffet ở khách sạn Nikko còn bảo tôi, anh em mình cùng tạo scandal, anh tung lên mặt báo, cứ thế mà hốt bạc, không scandal đâu có thể thành ngôi sao. Tôi chả đủ tự tin để biến mình thành nhân vật trong bài báo của mình, nhưng thấy rằng những tin đồn về chuyện giới tính và quan hệ với đại gia giám đốc quảng cáo không phương hại gì đến đời sống tinh thần, đôi khi đó là cái cớ để làm sang. Giáp ngày phải chụp hình quảng cáo, giám đốc nói, nếu tìm được Giày đỏ giá của tôi sẽ tăng lên ba ngàn. Tôi cười, tôi hết hứng thú rồi. Anh nên kiếm người khác, quảng cáo quần lót không khó, các người mẫu giờ còn làm được nhiều việc mạnh bạo hơn thế, tôi tham gia tụi nó chửi tôi bon chen. Nhưng tôi sẽ đi tìm Giày đỏ về. Tôi sẽ không lấy một xu.

Tất nhiên là cái dự án khoe thân vận quần sịp của tôi đã không bao giờ thành hiện thực. Không hẳn vì tôi sợ. Mà vì Giày đỏ đã kịp được dư luận nhòm ngó quá nhiều. Đại gia bị bắt, điều này không khiến ai bàng hoàng ngoài Giày đỏ. Ông sếp ngồi chờ tôi trong phòng, căn phòng nóng như lửa đốt, máy lạnh chạy dưới 20 độ mà mặt ông như căng ra. Ông sếp nói như sợ những ý nghĩ bay đi mất, này, cậu đi điều tra ngay cho tôi tung tích cô người mẫu này. Cô ta là ai, đến từ đâu và quan hệ với thằng giám đốc kia ra làm sao? Dạo này cậu bê tha nhiều, đây là cơ hội cuối cùng cho cậu đấy. Tôi bắt đầu choáng váng. Lâu lâu tôi mới lại phải ngồi trong căn phòng của mình, ngồi trước máy tính và sổ sách, ngồi trước những phím nháy, những mặt cười của Yahoo Messenger. Chả còn cái mặt nào muốn lao vào chat với mình nữa. Tệ thật. Lâu lâu tôi mới thấy mình phải nghĩ suy nhiều như thế. Cuộc sống kéo tôi đi nhanh đến mức chân tôi chưa kịp mỏi ở cuộc chơi này đã nhảy qua một cuộc chơi khác. Chơi tất bật. Chơi quần quật từ sáng đến tối. Giày đỏ, em ở đâu?

Tôi ngồi trước máy tính, đầu chạy vo vo như cái quạt gió, nào thì viết, nào thì trả xong món nợ đời này. Kiểu gì chứ, với Giày đỏ, mình sẽ làm được một cuốn sách.

Đến lúc này nghĩ lại, tôi cứ ước giá mà lúc đó Giày đỏ gọi cho tôi một tiếng.

Nhưng em đã không gọi.

Tôi hóa điên mà tôi không hề biết.

Em nói chúng ta giống nhau, chúng ta là những cái rễ cây không có đất để víu lại, sống một đời phù du như cát bay. Nhưng có lần, sau khi mệt nhoài bởi rượu và ái ân, tôi và em ngồi cạnh nhau trên sân thượng, nhìn bầu trời ngập sao, em đã nói cho tôi, em đã chui từ đâu ra, đến từ phương nào. Em nói với tôi như nói với chính mình, chẳng bao giờ em trở lại nơi đó nữa, vì em đã không còn niềm tin. Tôi đi như mộng du về quê giày đỏ. Mẹ Giày đỏ bỏ đi lâu rồi, chỉ còn ông bố dượng ngồi ngật ngưỡng trên thềm nhà. Ông nói giày đỏ có về, mang cho ông ít tiền rồi đi mất. Cái con đĩ, hôm trước tao thấy nó trên ti vi, mặc cái áo hở hết cả ngực, phơi cả mông, không biết là cái giống gì, giống hệt con mẹ nó. Tôi hỏi ông già mặt đen thùi lùi như củ ấu, ông có biết Giày đỏ gây chuyện gì không? Nó giống con mẹ nó, tham tiền thôi. Ngày xưa tôi là chủ gỗ, mẹ nó mới theo. Giờ tôi phá sản, mẹ nó cũng bỏ tôi lại một mình, còn nó thì bỏ trốn lên phố học đòi ăn chơi hư hỏng. Hôm qua đọc báo thấy cái mặt nó, danh giá gì chứ. Tôi xấu hổ lắm. Tôi phì cười. Ông là gì của Giày đỏ? Ông đã định cưỡng hiếp cô ấy khi cô ấy mới mười lăm tuổi cơ mà. Ông già quăng cái chén sạt qua tai tôi. Mày cút ngay, thằng mất dạy, mày lấy đâu ra cái tin vớ vẩn đó? Tôi bỏ chạy. Chuyện đó ly kỳ quá, bái hấp dẫn quá, tin độc quá, lũ tin nhắn chúc mừng lúc nhúc trong điện thoại ngay buổi sáng đầu tiên của loạt bài Giày đỏ. Tôi nhìn những bài báo, những con chữ của mình. Người ta nói rằng, khi những ngón tay không cầm bút viết, những con chữ đã không đi ra từ trong tim, vì thế những trang bản thảo cũng lạnh lùng hơn. Bởi những con chữ được số hoá không biết run rẩy. Tôi thường chửi người nói câu đó là triết lý nhảm. Và bây giờ tôi thấy mình nhảm đến không ngờ.

Cuối cùng thì vụ việc Giày đỏ cũng chìm dần vào im lặng. Đi với đại gia thì đâu có gì là xấu, người ta có thể chửi trăm ngày, nhưng Giày đỏ dứt khoát không phạm tội. Giày đỏ xuất hiện trở lại thành phố, cô đi một mình. Cô chủ động đến tìm tôi. Anh ơi, em đi với đại gia mà giờ cái nhà nát chẳng có mà ở. Anh cho em ở nhờ vài hôm được không? Tôi gần như phát câm. Giày đỏ mang túi quần áo đến ở căn phòng trống trong nhà. Rồi Giày đỏ rủ tôi uống rượu, Giày đỏ khóc. Giày đỏ bảo tôi, em là con gái hư thì em chịu, sao dư luận còn bắt mẹ em gánh thay em. Mẹ em nào biết xứ nào để tìm chứ... Giày đỏ lột dần quần áo tôi. Người tôi như lên cơn sốt. Khi tôi nằm đó, thân thể tôi trống rỗng nằm bết trên tấm nệm đó, thì Giày đỏ rũ gục xuống người tôi. Giày đỏ hổn hển khóc, em nghĩ rằng anh vẫn còn yêu em. Chúng mình có một quá khứ chó ghẻ, chúng mình không còn bố mẹ, chúng mình côi cút yêu nhau. Nhưng mà em đau, Giày đỏ khóc to hơn, người ta đã bới cả cái hang ổ cuối cùng mà em không muốn bị móc lên. Lão ta là gì mà phán xét cuộc đời em. Tôi nằm đó, nước mắt Giày đỏ chảy tràn vòm ngực rộng. Tôi nằm đó, thân thể ngập đầy sinh lực, mà sao tôi không thể làm gì, mà sao tôi không thể cày nát em như bao đêm tôi đã cùng em. Tôi nằm im. Tôi khóc...

...Khi Giày đỏ nằm đó, thân hình trắng phơi mở trên tấm nệm, như một sự thách thức, thì tôi bỏ đi. Tôi về với bà. Cháu về để kể với bà chuyện này đấy, bà có đánh cháu tiếp không? Bà không nhìn tôi, nhìn ra những triền núi đầy sương sáng, giọng bà ướt sũng như những tàng cây chó đẻ sau đêm đông. Toàn à, sao mà bà muốn khoẻ lại, bà muốn đập chết mày, thằng ranh con... Bà khóc thành tiếng, tiếng khóc phát ra như gió đụng bờ rào, khô khoảng và xiên xiết. Bà cứ khóc như thế. Để rồi tôi đứng trước bà, khóc thật nhiều, mà chẳng dám ôm bà vào lòng nữa. Tôi khóc như tôi chưa từng là tôi...

***

...Tôi cứ đinh ninh là Giày đỏ sẽ ở lại. Nhưng cô đã ra đi ngay trong buổi sáng đó. Khi tôi về lại thành phố, cô không để lại gì trong căn phòng, ngoài một bộ quần áo lót khi xưa chia tay nhau cô cầm của tôi, bộ quần áo lót mà cô bảo tôi mặc vào trông như một bức tượng trong sạch. Khi đó cô nói, cô cầm đi để khi nào nhớ tôi sẽ lấy ra nhìn ngắm. Tôi khi đó cho là sự rồ dại và bốc đồng trẻ con. Nhưng lúc này, khi sau bao bể dâu, cô vẫn giữ lại và trả về với tôi, tôi biết mình đã mất Giày đỏ. Tôi về lại toà soạn, nói với ông sếp xin chuyển qua làm mảng văn hoá văn nghệ một thời gian, suốt ngày đọc sách, xem phim. Công việc không nhẹ nhàng, nhưng nó làm tôi ít phải gặp, ít quan hệ với con người hơn, thực tâm khi đó tôi sợ những mối quan hệ phức tạp của loài người. Ông sếp không hiểu được, ông cho là tôi bị điên, hay chí ít tôi cũng bị chứng vĩ cuồng của người trẻ nổi tiếng sớm. Ông cho rằng, làm báo phải làm mảng nội chính và xã hội mới mong trưởng thành. Trong phim của ông Phi Tiến Sơn, ông ta bắt một phóng viên mảng xã hội xuống làm mảng văn hoá văn nghệ vì cậu ta... vi phạm kỷ luật. Tôi đang có triển vọng mà đã mắc bệnh ngôi sao...

Tôi giải thích với ông sếp bằng cách làm việc cần mẫn trong căn phòng trống rộng mênh mông, thư viện cơ quan vô cùng nhiều bụi, tôi đọc và lau những cuốn sách. Chúng là những cuốn sách mới lâu ngày...

Những dòng đầu tiên của câu chuyện này tôi ghi lên blog của mình. Thế nên nó hình thành từ những nghĩ suy vụn vặt trong nhiều ngày. Có quá nhiều người hỏi thăm bà tôi, hỏi rằng bà đã ra sao, bà giờ sống thế nào, bà có về lại thành phố để xem cái tủ kem? Tôi im lặng, vì chẳng biết nói làm sao. Bà yêu tôi, yêu báu vật của đời bà nhiều quá. Nên bà sẽ không bao giờ tha thứ, bà sẽ không nhượng bộ tôi với phố phường của tôi.

Trong một lần lang thang trên những trang nhật ký ảo, tôi bất chợt nhận ra chút gì mơ hồ như thân thiết, như quen thuộc. Quá nửa các trang blog cá nhân tại Việt Nam đều trích đăng lại một trang blog của một người khác, trang blog đỏ rực và dở dang. Trang blog được kết thúc đứt đoạn vào cuối tháng bảy năm hai ngàn lẻ sáu, chủ nhân của blog đó nói, cô sẽ tha thứ tất cả mọi lỗi lầm của người cô yêu, dù anh ta có cào muối vào ruột cô đi nữa, nếu người đàn ông của cô biết dùng những nụ hôn xoá đi những muộn phiền. Nhưng người đàn ông ấy đã không làm gì, thân thể cường tráng khoả thân như xác chết ngâm nước, như tảng đá không chịu mòn dù nước mắt cô thành suối, thành sông. Người đàn ông đó đã không dám ái ân với cô sau những ngày đau đớn. Cô biết, cô chẳng còn gì cả. Nên cô đã ra đi...

Tôi luôn thầm mong, đó không phải những trang nhật ký của Giày đỏ...

Tôi không đi tìm Giày đỏ nữa. Bởi những gì tôi tìm kiếm trong những tháng ngày sống trên mặt đất này đều đã trở nên xa dần, tưởng gần mà dần vụt khỏi tay. Ngày rời miền cải vàng của bà ra đi, tôi nghĩ mình có cả thế giới, tôi sẽ làm được những chuyện phi thường và sẽ cho bà sống cuộc sống của những bộ phim truyền hình nhiều tập. Nhưng tôi đã quăng quật cuộc đời mình, để cuối cùng, tôi chỉ còn lại vùng quá khứ mà tôi cố gắng đến tuyệt vọng nhằm chối bỏ và cắt lìa. Khi trắng tay mới hay mình như hạt cải lạc loài, mọc hoang trên cát, mải mê đi cùng cát. Và cát đam mê đã cuốn tôi lẫn nhòa vào với suối sông.

Năm nay tôi hai mươi bảy tuổi, tôi biết đã muộn lắm rồi, ừ, muộn lắm, những vẫn phải trở về, cho một bắt đầu khác...

Hà Nội, 7/2006

Dương Bình Nguyên

Dương Bình Nguyên

- Nhà văn, nhà báo.

- Hiện công tác tại báo Công An Nhân Dân.

Chỉ khuôn mặt đó

Không để tâm đến những lộ liễu phô bày

Chúng ta thường nhìn đằng sau khuôn mặt

Đôi khi đường viền của đôi môi

Nét cắt ngang mí mắt

Làn da

Không còn thuộc phạm trù đẹp xấu

Đôi khi chúng ta nhìn thấy

Cả nét vụng về

Cả đêm mỏi mệt

Cả dấu vết thời gian hằn nếp nhăn

Cả cố gắng giấu che tuyệt vọng

(Bởi nắm chắc phần thất bại

Trong cuộc chiến

Mà tất thảy chúng ta không thể đứng bên ngoài)

Có những đôi mắt long lanh hơn

Có những nụ cười rạng rỡ hơn

Có rất nhiều trẻ trung mềm mại

Có khuôn mặt làm nên quyền lực

Làm nên sự khống chế định đoạt

Ràng buộc một người với buồn vui một người khác

Không phải ai cũng gỡ được những thắt buộc

Còn gì hay không còn gì

Hay tất thảy giống nhau trong thế giới câm lặng

Nơi con người lang thang cùng mây xám quấn ngang thân

Chỉ những dằn vặt mỗi đêm

Càng tỏ bày càng bế tắc

Như thể đã bơi trong những biển khác nhau

Chết từng ngón tay từng sợi tóc từng tế bào

Loay hoay mãi trong nhỏ hẹp mình

Như thể không còn đôi mắt sáng

Chưa bao giờ khao khát thế những cánh đồng

Con đường chảy trôi ngọn gió

Tiếng reo của người không quen

trong khu vườn cỏ dại

tắm gội bằng màu xanh cỏ cây

như tắm gội bằng những câu thơ mỗi sáng

để tôi bình an tâm

có thể dòng chảy cuộc đời tôi

chưa bao giờ cuồng loạn

nhưng tim tôi sóng ngầm luôn cuộn

vì những bông hoa dại

thầm lặng nở trên cỏ ướt

như những mảnh mặt trời

tự nguyện buộc ràng tôi vào mái nhà này

những công việc không tên

bàn tay thô ráp

đôi khi tôi ngồi nhớ

sương mây của một thuở

tôi còn là cỏ cây

ban đêm

giấc mơ tôi chao lượn

dưới những vòm xanh

sáng ra

tóc tôi thơm mùi lá

có một ngày

quẫy cựa đòi bung vỡ những hạt mầm

bỗng chốc tâm trí tôi

bỗng chốc thân xác tôi

bỗng chốc

xốp

mềm

ấm

ẩm ...

có cơn bão không đi vào đất liền

1.

chúng ta đã bên nhau quá lâu

lâu đến nỗi, đôi khi

lo âu của người này là băn khoăn không dứt

của người kia, và ngược lại

đôi khi, bàn tay người này cảm nhận

được nắng ấm, khi người kia đang trong

sóng biển, một ngày hè

chúng ta đã từng than thở

về người bay và chân trời*

ai đã lấy đi màu trong veo trong đôi mắt ấy

những nếp nhăn điên rồ

cày trên trán ta long đong số phận

2.

chúng ta đã từng mơ

và đôi lần làm giấc mơ thành hiện thực

những có thể và không

những bước chân bên nhau

đan vào nhau

những vệt sáng tối như lưới mềm

đó là điều chúng ta đã giễu cười

nhưng đã không tìm con đường vuột thoát

3.

đối diện nhau qua mặt gương phẳng

những trùng lắp nao lòng

thôi đừng lời dao cắt

cũng không còn nhiều ngày nữa

cũng không còn nhiều niềm vui nữa

có thể chân thành hơn chăng

có thể thanh thản hơn chăng

nụ cười của người này có thể thắp sáng

khuôn mặt của người kia chăng

có cơn bão không đi vào đất liền

mà mưa cứ suốt đêm không dứt

---------------

* Tôi khóc những chân trời không có người bay

Lại khóc những người bay không có chân trời

Trần Dần

và được mùa lễ hội

uể oải chảy trôi lười nhác chảy trôi đờ đẫn chảy trôi giữa thời khắc lạnh lẽo của buổi sáng (không sương mù không nắng vàng không gió nhẹ) ngồi cúi đầu cằm chạm ngực đôi mắt nhắm khít nhìn lơ mơ vào mình thấy ngày hôm qua đi qua bằng giả lả nói cười giả lả nâng ly giả lả bắt tay giả lả chúc mừng giả lả ghi nhận (cơ mặt căng cứng bởi cái nhếch môi méo xệch lòng nôn nao buồn rười rượi buồn)

những hoa hồng hoa ly hoa cát tường hoa thạch thảo những hoa có tên (đã biết) những hoa không tên (có thể vì chưa biết) những sắc màu tươi tắn dịu nhẹ những hương thơm nồng nã khiết thanh những gợi nhớ những lãng quên những vô tư vây bọc con người dâng hiến cho người tận cùng khánh kiệt cho người không toan tính (tội nghiệp quá) không được thua (giờ hoa cũng được người bán trang điểm bằng nơ cài giấy gói bằng bột kim tuyến lấp lánh trông cứ như khuôn mặt của các cô gái lấp ló sau cánh gà trong một đêm diễn nghiệp dư ở nhà văn hoá nhân kỷ niệm một ngày truyền thống trong nhiều ngày truyền thống cần nhắc nhớ của thị trấn nhỏ xinh này)

tóc màu và váy áo và âm thanh ồn ã và ám ảnh bủa vây thật mỉa mai tự mình giam hãm mình tự mình đánh mất mình rồi thét gào đòi giải thoát rồi than thở vì tẻ nhạt lời rủa nguyền bao giờ cũng bật ra khi vắng mặt người nghe tiếng khóc tiếng cười bao giờ cũng âm vang cùng tiếng thở dài não nuột (sao con người cứ phải giấu che nhiều điều đến thế)

nhắm khít mắt nhắm khít đang mùa cồng chiêng âm u đang đến đang đi người gần người xa (tấp nập) đang sân khấu treo tán long não cổ thụ (hàng mấy trăm năm) rừng lùi xa huyền bí lùi xa linh thiêng dường như khuất lấp có thể nào đêm nay vin nhờ bóng tối vin nhờ thanh âm vin nhờ trầm bổng vang ngân gọi ngày gọi người gọi rừng (đèo cao dốc sâu một đoạn đường thôi cũng đủ xa cách chân người)

(có gì để hoang mang) những festival những đình đám lễ lạt hội hè những phao cứu sinh theo ngày tới tấp

cái gì đã xảy ra giữa chúng ta

mặt đất bắt đầu đưa võng không địa chấn không lũ bùn không sóng thần không đạn bom khủng bố không tai nạn xe cộ không sập cầu tắc đường nhưng tất thảy tất thảy tất thảy đã không còn yên ả chảy trôi theo nhịp chảy bình thường

đã bắt đầu những chuyển động hỗn loạn chói gắt mặt trời không lên thẳng mà đi đường dích dắc những hàng cây chen ra giữa lòng đường những ngọn đèn đường chuyển chỗ cho nhau và chuyển đổi sắc màu liên tục những hàng quán không còn bảng hiệu sự dịch chuyển của ghế bàn ly tách thìa nĩa tạo ra bao vệt sáng lóng lánh trong không gian đầy ắp âm thanh có gì như vui tươi có gì như cuồng nộ trong công viên đầy ắp những dây leo từ dưới đất vẹo vọ mọc lên từ trên vòm lá xanh ùn ùn tràn xuống lắc lư vặn xoắn như rắn cuộn

trong lồng ngực khối u đã được kích hoạt từ vị trí ba giờ bên ngực trái những chiếc rễ bắt đầu bò lan cái chết lạnh toát đang nở ra trương phình ra như rong tảo khô ngấm nước

mũi tên đã rời cánh cung đang vẽ vào cát bụi một đường cong lộng lẫy

Viết cho dã quỳ

1.

Từ tàn rụi nụ mầm vươn lên vào lúc không ai còn nhớ (sự lãng quên luôn thường trực trong tâm trí con người) những mầm xanh không như lá cỏ mà được xem như lá cỏ cứ khuất lấp trong ngăn ngắt rậm rạp cứ lặng lẽ bên vệ đường trước thềm nhà khắp chân đồi (giờ đồi hoang cũng không còn nhiều vì loài người sinh sôi nẩy nở bung chiếm còn nhanh hơn cả cỏ cây)

Rồi những chiếc lá hình bàn tay xoè ra run rẩy hân hoan trong mưa bụi (dường như tất cả hạnh ngộ thuở ban sơ đều như vậy) mưa càng dấm dứt đất càng đỏ ứ cây lá càng xanh non tươi rờn rợn mưa mưa mưa mưa nước nuôi dưỡng sự sống bằng những ngập tràn thấm sâu dịu nhẹ (cũng có khi lắm khi hung tợn trào dâng) mưa mưa mưa mưa dã quỳ theo mưa mà lớn

Đó là cách tồn tại cổ xưa nguyên thuỷ nhất tồn tại theo bầy đàn mỗi đơn lẻ là một trong nhiều trong những cộng đồng mỗi đơn lẻ (tưởng như) giống nhau về hình thể về tính cách về thân phận đứng bên nhau làm nên thế giới (tưởng như) công bằng bình đẳng hướng về ánh sáng hướng về bầu trời mà ngờm ngợp mà mải miết mà vươn cao mà xoè tay mà ươm nụ mà hồn nhiên mà chờ đợi

2.

Có xứ sở chọn khắc nghiệt làm tính cách đặc thù (không chừng mực không điều độ không sắc màu trung tính) xứ sở dã quỳ không có mùa thu không có mùa xuân (chỉ hai mùa mưa nắng) xứ sở buồn muôn thuở bụi mù trời (bụi lừng lững đi lừng lững dựng từng cột đỏ trên những con đường mòn vắng vẻ khô khát) tháng mười hai lạnh lẽo khô ngùn ngụt nắng là tín hiệu để dã quỳ mở bung.

Đó là không gian mênh mông (đồi nối tiếp đồi thung lũng kéo dài thung lũng) là cuồng nộ gió (gió như đoàn chiến mã ràn rạt lao qua không cần biết sẽ về đâu không cần biết gì đang đón đợi cứ phía trước mà phi mà lồng lộn sải vó) là bướm hoang là ong rừng là bước chân bồn chồn của những người đàn bà luôn mơ những giấc mơ bất ổn

Là dã quỳ tồn tại như một dâng hiến không cần lý do

3.

Dã quỳ dã quỳ dã quỳ cứ vàng mơ vàng tươi vàng xuộm vàng cháy cứ rừng rực mê đắm miên man trên nền xanh của lá nền đỏ của đất bazan cứ tạo nên những đối cực nhức nhối xốn xang đôi khi khó chấp nhận trong mắt người

Không chờ đợi không khát khao không hoài vọng dã quỳ (dường như) hồn nhiên bung nở hồn nhiên toả hương hồn nhiên vàng vào nắng vào sương vào bụi đỏ hồn nhiên làm mặt trời thắp nắng trong hoang lạnh hồn nhiên làm nên linh cảm bất an mùa xao xác

Đã có những ngợi ca đã có những cười cợt đã có những rắp ranh đòi chia sẻ đã có những dự tính can thiệp riêng tư dã quỳ (dường như) vô tâm (dường như) ngoài cuộc cứ vàng cho hết đời sống mình (vì đó chính là mình) rồi rời rã rũ rượi trong gió đông rồi khô đi nâu sẫm trên những cành nhánh trụi trơ rồi khuất lấp rồi biến tan

Mùa đã khô ngày đã không còn hoang hoải gió

Dã quỳ bình thản đợi hồi sinh

4.

Những người đàn bà mang giấc mơ bất ổn chôn trên sườn đồi đêm đêm chờ mưa chờ quên lãng nghe trong tiếng sấm khắc khoải có niềm âu lo rồi đồi hoang sẽ không còn là đồi hoang nữa

Mơ vườn lạnh

I

rồi quẩn quanh những tường mưa loang lổ

tự làm đầy mình bằng im lặng

bằng nghe ngóng sự chuyển động của những câu thơ

khúc ca xưa trên lửng lơ bìa sách cũ

thảng hoặc trò chuyện bằng vẻ mộng du

thảng hoặc ngắm hoa tàn rồi nở

thảng hoặc lút mặt cỏ xanh

thương làm sao sự yên bình cũ kỹ

thảng hoặc thấy mình phung phí mình

tiết kiệm mình

giễu cười mình

cứ những u mê mệt mỏi bất an

tại sao đến con chim sâu nhỏ bé kia

cũng dễ dàng thoát khỏi những buộc ràng

để vút bay trong ngời ngợi nắng

II

thức dậy trong đêm

hơi thở nghẹn bởi niềm ớn lạnh

(tiếng khò khè của loài mèo)

cây kim ngắn trên mặt đồng hồ

lạnh lẽo

chỉ vào số 3

những hoa ly của ngày 20

đang hồi hộp rướn căng trong bóng tối

phô diễn vẻ nồng nàn

của niềm yêu không gì che giấu nổi

đã nghĩ đến những ngày không mưa

những cánh bọ que giòn vỡ

rào rào khô tiếng mối

thảm lá rục trong vườn

đã lần theo từng cảm xúc

trong dịch chuyển của từng con chữ

đã chờ đợi những câu thơ

như chờ đợi những cuộc trò chuyện

chờ đợi một người

bởi tâm hồn gần gũi thiết thân

một người đang bay theo dòng chảy của con nước

bằng đôi cánh vừa nhặt được

gieo xuống đầm lầy những hoa súng trắng

Đơn giản như là sự vắng mặt...

Đã buồn trước cho những ngày chưa đến

những chia xa đang sum họp

những mỏi mệt đang hân hoan

những bóng tối khuất lấp đang rực sáng

Đã nhìn thấy vết chém

ròng ròng máu đỏ tươi trên da thịt

như nhìn thấy bước chân người hành khất

chậm rãi lê trên đường

*

Nắng đã ấm như ngàn hơi thở

cây lá trong vườn mềm mại xanh

(Vườn là một phần của câu chuyện

những vòm cây là một phần quan trọng

những bông hoa là một phần quan trọng

và ánh trăng

và gió lạnh

và sương sớm

là những phần quan trọng khác

run rẩy sống động làm nên)

Và tiếng hát đã cất lên

những hoà âm vang dội suốt mùa dài

những ngọn lửa u mê

tung từng chùm ánh sáng

những bướm đêm lượn vòng theo ngọn khói

lượn vòng theo mùi hoa

mùi lá cây

mùi bụi đất

lượn vòng theo một nghi lễ bí ẩn

chưa kịp đặt tên

*

Đằng sau nhịp thở êm

đằng sau làn da ẩm

đằng sau mịn màng mạch máu chảy sôi

đang âm ỉ những gì không thể thấy

Những cơn đau không còn mơ hồ

những cơn đau cứ nhói lên nặng nề

như một nhắc nhớ

Còn bao nhiêu việc phải làm

còn bao nhiêu điều phải trải nghiệm

những hoa dại mới nẩy mầm

bài văn của con sai chính tả

một chiếc khăn quàng cổ đan dở dang

Còn bao tâm hồn muốn sẻ chia

còn bao cơn mưa muốn tràn ngập

Dự tính gì cho ngày mai

trong ngôi nhà nhiều im lặng

những đồ vật cũ ngân nga như chuông

kể về một đời sống cũ

*

Rồi sẽ là hiện thực (không xa lắm)

nơi kết thúc của mọi câu chuyện

(nơi những phần quan trọng [và không quan trọng]

rủ nhau về ngủ say trong cái chết)

chỉ sau bức tường ảo ảnh kia

Đơn giản như là sự vắng mặt

Có một người đi xa đã quên mất khu vườn

quên mất chiếc xích đu đang đong đưa nhịp chậm

dưới tàn vú sữa xanh nâu

Có phải tất cả kiếm tìm đều như thế

Vũ đã nói:

bài học cần học nhất trong cuộc đời này

là sự từ bỏ

Như đường bay chim én

Như cánh bướm mùa khô

Như dần thưa

Như dần chậm

Như im bặt

Một cái cây đứng chờ ngọn gió

Một cái cây đứng chờ ngọn lửa

Một cái cây chờ được reo lên

Một cái cây chờ được ngùn ngụt cháy

Một cái cây chờ được hiến mình

Một cái cây chờ được gục ngã

*

Sự im lặng đôi khi là bình yên

Đôi khi là dấu hiệu chết chóc

(Hay chết chóc và bình yên là một

Như Vũ ngày ra đi

Mặc kệ mọi ồn ã mặc kệ mọi tất bật

Vũ đang bận rộn với cái chết

Bận rộn với bình yên Vũ đã chọn

Bình yên Vũ sẽ đuổi theo

Mãi mãi)

Đôi khi nét mặt thản nhiên lời nói thản nhiên

Mà cắt cứa tím bầm trong da thịt

Những dị dạng không tìm lối thoát ra

Những dị dạng đau đớn tìm nhau

Vây bọc nhau

An ủi nhau

Chất chồng lên nhau

Làm nên một thế giới khác

Thế giới của những giấc mơ và những bông hoa độc

Ngang qua thế giới này chúng ta gặp Vũ

*

Sáng nay rừng không bướm trắng

Sáng nay rừng không gió động

Mưa trái mùa đã rơi suốt đêm qua

Suốt đêm mưa rơi trên những hoa dại mới nẩy mầm

Suốt đêm mưa rơi trên dự cảm những bồn chồn ly biệt

Có thể chúng ta phải tự trách mình

Có thể chúng ta phải tự thương mình

Có thể chúng ta phải cười như Vũ khi mọi người vuốt mắt

Có thể chúng ta phải ngoái nhìn những biến thiên của mọi kiếm tìm

Như thể nhìn một ban mai dịu nhẹ

Như thể nhìn một gương mặt bình yên sau giấc ngủ dài

Một vòm cây xác xơ không gió

Sự nghèo nàn rỗng tuếch đã lộ ra

Một ngày cuối năm biển mọc đầy nắng

Mọc những cánh tay nghều ngào lạnh

Mọc những giai điệu buồn

Triệu triệu mắt lưới cũ mèm chết

Triệu triệu mắt cá lóng lánh chết

Triệu triệu đốm lân tinh trên cát chết

Cái chết đẹp như câu hát

Cái chết đẹp như ánh sáng

*

Trúc đã viết tên mình trên cát ướt

Trúc đã chờ sóng xoá đi những con chữ run run

Trúc đã luôn nghe tiếng gọi đôi chân

(Chỉ đôi chân bần bật run nghe tiếng gọi)

Về đâu

Sắc lẻm xoáy sâu

Biển rối tung ngàn bọt trắng

Những dâng lên của sóng một ngày xa

Những gào lên biết chỉ là vô ích

Những dằm sâu trong trái tim

Biển mặn

Không tẩy rửa được vết hằn sứa lửa

Trúc xác xơ mái tóc xác xơ bàn tay

Đôi gò má xác xơ xanh mét

Mỗi hơi thở là một lời thì thầm mệt

Giấc mơ không đủ ấm để tìm về

Ngôi nhà bé thơ không đủ ấm để tìm về

Thấy đu đưa tâm hồn mình như mảnh buồm rách

Không sắc màu

*

Một vòm cây xác xơ không gió

Là tất cả những gì còn lại

Trúc

Sau ngày biển động...

Những ban mai không có mặt trời

Không thể không thở than trước những bất thường của thời tiết mùa xuân khi tràn ngập đất trời những gió chướng những mưa trái mùa những mây xám xịt những lạnh buốt những tím tái những nứt môi nẻ chân những áo quần lùng xùng bao bọc giấu che thân thể.

Một ngày vẫn bắt đầu bằng chỗ ngồi quen đến cũ lâu rồi không thấy con sóc nhỏ lấp ló hít mùi café (lạnh quá nó đã ngủ quên trong hốc tối hay đã bị loài mèo chụp bắt) lâu rồi lại thấy ông chủ quán xuất hiện với mảnh tang đen trên ngực áo bên trái vẻ mặt âu sầu mỏi mệt và bài hát vang lên trong quán cũng mệt mỏi âu sầu như nhắc nhớ hỏi han mỗi con người rằng còn bao lâu cho thân thôi lưu đày chốn đây.*

Bao giờ cũng phải đứng lên trước khi tiếng còi tầm báo hiệu ngày làm việc bắt đầu kỳ lạ sao vẫn tiếng hụ kéo dài âm u gợi nhắc chiến tranh hầm mộ và những chuyến xe cứu thương sao không thấy người ta thay bằng một điệu nhạc vui tươi để bắt đầu ngày mới hoặc thay bằng những âm thanh thánh thót vang ngân của tiếng chuông kiểu như chuông gió hay chuông gọi lễ trong nhà thờ hoặc đơn giản hơn chỉ cần tiếng leng keng vui vẻ như tiếng chuông tàu điện hoặc tiếng chuông của những ông bán kẹo kéo trước những cổng trường tiểu học để ít ra mỗi con người trước những nhọc mệt mưu sinh cơ cực của ngày nghe tiếng chuông mà bớt đi những nặng nề mà thêm phần nhẹ nhàng phấn chấn.

Và biết đâu chính những tiếng chuông vui vẻ ấy chính những réo rắt vang ngân trong trẻo ấy sẽ làm vỡ toang bầu trời dày đặc mây kia để có thể rót xuống mặt đất ướt át lạnh lẽo này những nắng ấm (lẽ ra phải tràn ngập) trong một mùa mặt trời (lẽ ra phải là) đẹp nhất trong năm.

2.2008

----------------

* Lời trong bài hát Phúc âm buồn của Trịnh Công Sơn.

Hoa mồ côi trong núi

Đã chết rồi những mặt trời quá lâu không mọc

Những rừng sâu của tiếng chiêng thâm u

Những vòm xanh thân mật rủ xoà

Những tán tròn cao ngất

Những toả rộng đu đưa trên tít xa

Đã chết rồi trơ trọi tôi ngày tôi vào thăm núi

Là ngày khủng hoảng tìm khắp trời không ra lý do để sống

Lý do để thở

Lý do để yêu

Lý do để tồn tại

Cả những bông hoa những cứu rỗi từng mãnh liệt nhất

Cũng bất chợt thờ ơ

Trước núi

Nặng trĩu trên ngực tôi những núi

Tất cả những nẻo đường dẫn về tôi nín bặt

Tất cả những nẻo đường

Tất cả

Có đôi mắt núi nhìn tôi

Có ngọn gió núi thổi qua tôi

Có cánh tay núi ôm choàng tôi

Có đám mây núi êm trôi

Dưới chân tôi

Những bông hoa mồ côi

Những chấm trắng rơi rơi

Choàng khăn tang đầu cọng cỏ

Chiếc lá

Bên anh trên chiếc ghế ven đường nơi ta vẫn nghỉ chân chiều nay em nhìn không chớp chiếc lá mới nhuốm vàng chiếc lá vừa chao nhẹ từ cành cây rồi đậu khẽ vào lòng em như cánh bướm

Chiếc lá chưa hẳn vàng em lặng nhìn ngẫm ngợi màu vàng chỉ vừa mới chớm màu vàng đã bắt đầu nhưng không từ gân lá mà từ một điểm mơ hồ nào đó trên cánh lá rồi màu vàng chuyển động chậm rãi không ngưng nghỉ như một người từ ban chiều chậm rãi không ngưng nghỉ đi vào bóng đêm để chiếc lá chuyển dần từ vàng xanh mơ phai đến vàng nâu héo hắt

Em ngẫm ngợi là đây chiếc lá đời sống em là đây chiếc lá mang linh hồn em là đây linh hồn thiếu nữ thật nhiều ước ao trong hình hài tàn phai thiếu phụ em chợt muốn dịu dàng vuốt ve chiếc lá em chợt muốn thầm thì với anh về thời gian em chợt muốn đặt môi hôn lên màu vàng buồn bã

Mai kia anh có thấy không ánh nhìn của mắt em từ khung xương rã mục của cánh lá sẫm nâu.

Viết trong mùa tưới rẫy

Và nước đã thấm sâu

Nước đã đẫm từng cọng non mềm của rễ

Dâng lên đi dòng nhựa trắng

Dâng lên đi mùa hoa trắng

Dâng lên dâng lên bung từng chùm

Trắng như áo lụa

Trắng như mây trắng

Trắng như nụ cười

Không nói toả hương mà nói là mê hoặc

Không nói đẹp mà nói là kỳ diệu

Không nói ngắm nhìn mà nói là ngất ngây

Suốt một ngày chạy đuổi

Suốt một ngày hai tay dang rộng

Chỉ cây tiếp cây hoa tiếp hoa đến tận chân trời

Hoa không nói lời hoa

Chỉ trắng như một niềm vui sướng

Và gió và ong và bướm

Mang hoa về muôn nơi

Và trên hoa lộng lẫy nắng trời

Những lao xao trong gió

Luôn có một người nhanh chóng nhàm chán

Luôn có một người mệt mỏi bỏ cuộc

Luôn có một người nhóm lên đốm lửa ở nơi này

Rồi thích thú ngắm nhìn sự nhảy nhót của nó ở nơi khác

Đã có bao người đóng đinh vào trí nhớ giờ ấy tháng ấy năm ấy

Đã có bao người biết đặc tính của trí nhớ là phản bội và ân hận

(Phản bội và ân hận xoá nhoà và tái hiện

Sẽ luôn nhiều lần với nhiều điều)

Đã có bao điều không gì thay đổi

Trước mặt là đại dương bao la lặng vắng người

Trước mặt là con đường loáng ướt chảy trôi

(Như dòng sông thuở chưa có cầu nối đôi bờ xanh cây lá)

Trước mặt là trảng cỏ

Trước mặt là ngút xa

Đã có bao người nuôi giữ một tình yêu

Như nuôi giữ một hạt cây được trao tặng

Đã có bao người một hôm thấu suốt niềm trống trơn

(Tan ra nhẹ đi lửng lơ

Không hình thù

Không dáng vẻ

Không là gió

Không là vệt cánh chim)

Đã có bao người thèm chạy như lao giữa hoang vu

Thèm cái vẫy cánh cuối cùng

Tiếng hát cuối cùng

Thèm ngoảnh lại nhìn buổi đầu gắn kết

Mùa bướm

Tất thảy những khung cửa đều mở ra rờn rợn bướm

Bay bay bay bay

Buổi sáng buổi trưa buổi chiều buổi xế

Buổi buồn buổi vui

Buổi gió nhẹ

Buổi ong ong u u thiêu đốt

Bay bay bay bay

Ngay cả lúc hoàng hôn

Cũng vẫn những cánh mềm vẫy vẫy

*

Những trăng trắng rủ rê nhau

Những trăng trắng mời gọi nhau

Những trăng trắng chấp chới xoã tung rợp trời lông ngỗng trắng

Ngày nắng lắm

Ngày khô khát ngóng hạt mưa còn trong xanh thẳm

Ngày không mây

*

Luôn không là đơn lẻ

Luôn từng đôi từng ba từng đàn

Luôn sà xuống vút lên

Luôn ỡm ờ trêu chọc

Khắp khắp đồi nương rẫy vườn

Khắp khắp đường mòn đỏ bụi

Những điệu múa đôi nhập nhoạng

Những ai đã dành cho ai

*

Mùa bướm

Đất trời làm nên gần gụi

Những cánh mỏng cứ rập rờn

Những cánh mỏng cứ giễu cười trước mọi thì thào nghi hoặc

Bay bay bay bay

Vừa bí mật vừa phô bày

Vừa đắm say vừa hờ hững

*

Mùa bướm

Tất thảy những khung cửa đều mở ra rờn rợn

Tất thảy những con suối đều khô

Tất thảy những bông hoa đều cúi mặt

Cái giá phải trả cho những giọt mật

Là tất thảy tả tơi

Krông Pắc 25.4.2008

Chuyện tháng tư

Những ngọn lửa đốt rẫy đã ngùn ngụt đỏ. Những cuộn khói trắng mù đục đã lẩn quẩn đặc quánh trong không gian ong ong u u. Những tiếng sấm trầm nặng khô khốc đã vẳng lại từ một nơi xa xăm nào đó...

Sự chờ đợi đã tràn ngập tất thảy. Sự chờ đợi đã nung nóng tất thảy trong cái nắng vàng óng mật ong. Bụi đất chờ đợi. Cỏ cây chờ đợi. Lòng người chờ đợi. Những hạt bắp giống ủ đâu đó chờ đợi. Những bào tử của các loài nấm từ mùa trước lửng lơ đâu đó chờ đợi. Những ấu trùng căng thẳng nghe ngóng chờ đợi trong bóng tối thăm thẳm của ngóc ngách đất đai.

*

Cơn mưa đầu mùa luôn vật vã như người đàn bà sinh con so chuyển dạ. Trời sà xuống sầm tối vần vũ mây. Gió cuốn rạt rào lá khô và bụi đỏ. Từng đám từng đám... Thứ bay như chim, thứ trôi lơ lửng. Có gì như hồi hộp. Có gì như bất an. Rồi một chút lành lạnh. Rồi mây tản mát. Rồi gió lắng im. Rồi trời đất không dưng lại dịu nhẹ trong veo và bình ổn. Cái bình ổn như mặt nước gợn lăn tăn mà ngầm xoáy bao con sóng loạn cuồng.

Chẳng dễ dàng gì, cơn mưa đầu tiên chỉ đến sau nhiều lần đất trời vật vã đớn đau như vậy.

Mưa.

Những giọt nước đầu tiên rơi xuống chạm vào mặt đất làm tung lên vô số hạt bụi. Mưa rơi đến đâu bụi tung lên thành từng quầng đỏ đến đó. Phải đến lúc đầm nước, bụi mới chịu lắng dịu trong mưa.

Ào ạt, mưa theo gió lướt nhanh thành từng vệt dài trên các ngọn đồi, trên những con đường, trên các bụi cây trụi lá. Mưa dần trắng xoá. Không sao nhìn thấy nữa những rẫy café ngút ngát.

Những mái nhà nhỏ chìm đắm đâu đó trong mù mịt mưa. Những đàn bò vàng lầm lụi, những vòm xanh nghiêng ngả. Thi thoảng những tia chớp loằng ngoằng sáng trên nền mưa nhoà nhạt.

Trên mặt đất, nước bắt đầu ứ đầy, đỏ ngầu, tuôn chảy.

*

Đã đến mùa sinh sôi nẩy nở của côn trùng. Từ đất ấm bao sinh vật lạ quen ùn ùn tuôn dậy. Thế giới côn trùng quả là huyền hoặc bí ẩn. Mãi không sao hết ngạc nhiên trước vẻ đẹp diệu kỳ của chúng. Và cái chết lạ kỳ phi lý của chúng cũng khiến con người không thể không ngạc nhiên mà nghĩ đến những huyền bí của sự sống còn.

Thật ra lũ côn trùng đông đúc và đẹp đẽ ấy thức dậy sau mưa để làm gì? Chúng đã thức dậy, đã tuôn dậy ào ạt lẽ nào chỉ để chết? Hay cái chết chỉ đến sau khi chúng đã làm xong một việc gì đó rất hệ trọng thiêng liêng? Một việc mà con người nhỏ bé không thể biết? Hoặc có thể chúng chết để đem đến cho con người một bài học mà không phải ai không phải lúc nào cũng có thể tiếp nhận?

Làm sao lý giải được việc những con sâu nhỏ nhắn toàn thân phủ một lớp lông mịn vàng óng như lông chim hoàng yến, lại cứ mù loà quờ quạng mải miết bò vào những lối đi ồn ã, nơi luôn có người lại qua để rồi bị giày xéo vỡ nát. Làm sao lý giải được những con ve nhẫn nại nằm trong lòng đất bao nhiêu năm, rồi một hôm lột xác, điểm trang cho mình một bộ cánh mỏng tang trong veo óng ánh, nhưng chỉ để hiện hữu vài ngày, lảnh lói tiếng ca dưới nắng vài ngày rồi chết. Và xác chết của bao nhiêu loài côn trùng khác, khô giòn nằm rải rác khắp các xó xỉnh, ngóc ngách của khu vườn. Và đêm đêm, bị ánh sáng dẫn dụ bao nhiêu bọ rầy bọ dừa bay vào trong những căn phòng nhỏ, để rồi mất phương hướng, để rồi loạng choạng, để rồi rơi xuống, rồi lại bay lên, rồi múa lượn với chính cái bóng của mình, rồi đâm sầm vào những ngọn đèn, rồi chết trong ảo vọng...

*

Không mệt mỏi tra vấn không hoài công lý giải, căn phòng có ngọn đèn nhỏ giữa khu vườn, đêm đêm trở thành nghĩa địa của các loại sâu bọ. Loài có cánh mềm, loài có cánh cứng, loài màu nâu, loài màu lục biếc. Loài xập xoà bay rồi rã cánh, loài lao vụt vào rồi rơi bộp xuống nền nhà. Tất cả đều theo sự dẫn dụ của ánh đèn mà lao vào trong căn phòng để... chết.

Lâu rồi thành quen. Có một đêm, một người bạn từ phương xa đã đến. Đã đến và đã ở lại và đã ngạc nhiên và đã càu nhàu. Bởi vô số những âm thanh rột rẹt rin rít lì xì loẹt quẹt. Bởi những mối những ve ve những kiến cánh những dế những chuồn chuồn những cào cào những bướm cải bướm ma những bọ dừa bọ rầy bọ quýt.

Người bạn nói dường như chỉ còn thiếu rắn nữa mà thôi.

Vừa nói xong đã cảm giác rõ ràng một vật mềm dài mướt rượt lạnh ngắt luồn dưới cổ chân rồi dịch chuyển chậm mà cương quyết lên cao lên cao lên cao lên nữa lên nữa lên nữa...

Krông Pắc 25.4.2008

Vừa cắm USB vào máy định mở thông tin cho khách hàng xem, anh Nguyễn Văn Hoàng nhân viên công ty HTV ở TP HCM chợt đỏ mặt tía tai vì cái thư mục 'Phim nguoi lon' không biết ở đâu ra hiện ngay trước mắt.

Anh xin lỗi đối tác và đính chính rằng mình không hề đụng vào thứ phim này. Cũng may người khách này từng gặp qua con virus này nên đỡ khó cho anh.

Chị Bích Thủy, một nhân viên kế toán cũng gặp tình huống tương tự. Như mọi ngày, chị cắm USB của mình vào máy tính và mở các file dữ liệu tiếp tục công việc bỏ dở. Bữa nay chị bỗng thấy xuất hiện thư mục lạ "Phim nguoi lon". Thủy giật mình, nhìn chăm chăm vào thư mục đó xem có thật sự tồn tại không hay mình nhìn lầm.

Không biết từ đâu ra nhưng ngại bị mọi người thấy nên chị liền nhấn delete để xóa nhanh thư mục đấy. Kết quả vẫn như cũ, chị gần phát khóc khi quay sang chép các file cần sử dụng vào trong máy tính và dấu nhẹm đi cái USB để sợ ai thấy thì chỉ có nước "kiếm đất mà chui xuống".

Nhưng vẫn không xong, Thủy đành rỉ tai với các bạn làm cùng phòng, mới biết máy của mình đã nhiễm virus.

Theo các chuyên gia máy tính, "Phim nguoi lon" là một loại virus nội, không có tác hại nguy hiểm đến hệ thống máy tính. Nhưng mục đích phá phách của người tạo ra nó thì có thật, với việc sinh ra hàng loạt các thư mục "Phim nguoi lon" trong bất kỳ máy nào bị lây nhiễm đã làm nhiều người phải "méo mặt" vì nó.

Nhiều đôi tình nhân cũng bị hiểu lầm nhau chỉ vì cái thư mục này. Anh Nam Thắng cũng đang gặp tình cảnh éo le vì "Phim người lớn". Hôm đó, anh chép USB bằng cách sử dụng nhờ máy vi tính bị nhiễm virus này của người bạn mà không biết. Đến lúc về Thắng cho bạn gái mượn USB. Khốn thay, nàng vừa trông thấy cái thư mục quái gở kia là đùng đùng nổi giận, giải thích sao cô cũng không hiểu. Anh đành mở máy tính lên và dùng chương trình chống virus mới cập nhật quét sạch những thư mục đó, cô mới chịu tin.

Đôi khi "Phim nguoi lon" cũng khiến nhiều nạn nhân bật cười vì những tình huống mà nó tạo ra.

Cậu sinh viên Võ Văn Hậu của trường đại học Sư phạm kỹ thuật TP HCM đang "cưa cẩm" một bạn nữ cùng lớp. Anh chép một số file sách điện tử (e-book) lùng được trên mạng cho nàng mượn nhưng không ngờ trong USB lại có con virus quái ác này. Hậu nói: "Nàng giận, tôi cứ theo giải thích mãi, phải nhờ cả lũ bạn trợ giúp. Nhưng cũng nhờ sự cố này tôi với nàng có dịp xích lại gần nhau hơn".

Chị Hòa, sống tại Thủ Đức, có một con trai đang học lớp 7, cho biết: "Chút xíu nữa là mình đã đánh oan cu cậu rồi". Chị cũng sắm cho con mình một cái USB để tiện học thêm vi tính, lưu bài vở. Bữa đó, mở máy vi tính của con ra xem thì thấy có thư mục "Phim nguoi lon". Cơn giận bừng bừng nổi lên, chị gọi giật thằng bé vừa đi học về đang hí hửng chuẩn bị đi bơi để hỏi tội. Cũng may lúc đó chồng chị vừa đi làm về. "Ông xã làm về IT nên chỉ qua vài bước kiểm tra thì biết ngay đó là con virus. Cả nhà cười òa, còn thằng con một phen hết vía", chị cười, kể.

Virus "Phim nguoi lon" tạo ra những thư mục giả có tên "phim nguoi lon" trên máy tính.

Nếu cho hiển thị đuôi tập tin người dùng sẽ thấy những thư mục này sẽ có đuôi .exe. Dấu hiệu này cho biết đây là virus vì thư mục không bao giờ có phần đuôi mở rộng.

Tên đầy đủ của virus này theo hãng phần mềm NOD 32 là: Hide.I Trojan

Phiên bản cập nhật mới nhất của các phần mềm chống virus hiện nay đã có thể diệt được virus này.

Người Mỹ dùng từ "blast" để chỉ cuộc vui náo nhiệt khiến hàng xóm phải than phiền, còn cư dân mạng tận dụng tính năng này để thể hiện sự sáng tạo cũng như khả năng thu hút lượt truy cập (pageview) và lời bình (quick comment).

Blast - một phần tất yếu của blog. Ảnh minh họa

Thơ + Blast = Nghiêng ngả

Lướt qua các blast trên Yahoo 360, người đọc đôi khi bắt gặp những đoạn thơ tự chế bộc lộ tính "hảo hán online" của giới nghiền game trực tuyến như "Giang hồ hiểm ác không bằng mạng lag thất thường" hay "Phận làm trai gõ phím bình thiên hạ. Thân anh hùng click chuột định giang sơn".

Hoặc có blast mang tính triết lý "vặt" nhưng đã trở thành chân lý của giới sử dụng Internet: "Mấy đời bánh đúc có xương. Mấy đời chơi Net không vương tơ tình".

Blogger ###### từng thu hút được không ít comment sau khi trưng lên câu thơ vừa châm biếm vừa "thời sự": "Đang đi trên đường. Bỗng thấy bất thường. Úp mặt vào tường. Lại thấy... bình thường".

Một blogger khác đã ngẫu hứng để blast khá lãng mạn "Trời trong xanh... Em bước theo anh" mà không ngờ bị khách ghé thăm đáp trả một cách phũ phàng "Hy vọng mong manh. Anh té nhanh nhanh".

Việc nhái lại các bài thơ nổi tiếng cũng góp phần không nhỏ trong "công cuộc" tích cóp pageview của chủ blog như "Trái tim em chỉ 2 lần mở cửa. Đón anh vào và tống cổ anh ra" hoặc "Bước đến nhà em, bóng xế tà. Đứng chờ năm phút bố em ra. Lơ thơ phía trước vài con chó. Lác đác đằng sau chổi lông gà".

Thêm những phát ngôn độc đáo

Ngày 6/6, blogger Skywalker treo dòng chữ "Chỉ còn đêm nay"... làm bạn bè hoang mang và vội vã hỏi thăm vì tưởng anh này chuẩn bị đi xa hoặc sắp gặp phải chuyện gì đó. Về sau, tất cả mới ngã ngửa vì "đêm mai khai mạc Euro 2008 rồi", còn "tác giả" thì hoan hỉ bởi đã nhận được tới gần 20 quick comment.

Còn Cuki nhiều lần khiến người đọc bật cười vì sự hồn nhiên trên blast như "Anh ơi, vào bóc tem em đi!" (bóc tem: chỉ hành động comment đầu tiên trong một bài viết mới) hoặc đăng một câu "lãng xẹt" kiểu "Mình đang già đi do suốt ngày phải căng thẳng nghĩ cách làm sao để trẻ lại".

Một số blast vui khác:

- Tự hào là hai bàn tay trắng lập nên… vô số nợ.

- Chó đi rồi , mèo đi rồi... Anh cũng bỏ em đi.

- Hôm nay thề không treo blast.

- Ngồi trong toilet gào thét tên em.

- Treo... blast tự tử đây.

- Tớ với cậu tuy không sinh cùng năm cùng tháng cùng ngày, nhưng nguyện sống... cùng ngày cùng tháng cùng năm.

- Tình yêu là vĩnh cửu. Và chỉ duy nhất một thứ được phép thay đổi. Đó là người yêu.

- Cần bán gấp nhà 3.000 m2, tường chống đạn, nhiều phòng, an ninh tốt, có camera, công an tuần 24/24. Địa chỉ: Nhà tù bộ công an. Giá thương lượng.

Blast là thông điệp ở đầu trang, nằm gần vị trí hiển thị tên blogger. Blast có thể là một tuyên bố, một câu thơ, câu hát, đề nghị ngắn, một mẩu tin, đường link, một điều ước hay lời thổ lộ tâm tình.

Blast cũng có thể là lời nói ngẫu hứng, ý nghĩ thoáng qua mà blogger muốn chia sẻ với mọi người. Nhiều blogger vài tháng không sáng tác entry (bài viết) nào nhưng bạn bè vẫn ghé thăm mỗi ngày do blast liên tục được cập nhật.